Είμαι χαρούμενος ή λυπημένος! 12 τρόποι να μάθετε να αναγνωρίζει πως νιώθει.

Η ικανότητα του ανθρώπου να μπορεί να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματα και τις διαθέσεις του τον οδηγεί στο να μπορεί να διεκδικεί τη κοινωνική ζωή που επιθυμεί. Μπαίνοντας στη "θέση του άλλου" (ενσυναίσθηση) λύνει καθημερινά προβλήματα και διαφωνίες με αποτελεσματικό τρόπο και είναι σε θέση να συνάπτει σχέσεις φιλίας, συνεργασίας και συντροφικότητας.

Η αναγνώριση των συναισθημάτων και ο τρόπος που τα χειριζόμαστε κάθε φορά αναφέρεται πάλι στη μάθηση. Η φράση "Κλαίνε οι άντρες βρε;" είναι μια μορφή εκπαίδευσης για το 4χρονο αγόρι που μαθαίνει ότι οι άντρες "δεν πρέπει" να κλαίνε.

Πως μπορούμε να βοηθήσουμε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας που βιώνουν μεγάλες, ξαφνικές και έντονες διακυμάνσεις στο συναίσθημα και τη διάθεση τους να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν λεκτικά αυτό που νιώθουν; Μια δραστηριότητα που γίνεται στη "Προσχολική προετοιμασία/ενίσχυση at home" είναι η παρακάτω.
Υλικά: χρωματιστά χαρτόνια, μολύβι ή μαρκαδόρους, ψαλίδι
Δραστηριότητα: Όπως φαίνεται και στο βίντεο κόβουμε χρωματιστά χαρτόνια στο σχήμα προσώπου και με απλές γραμμές φτιάχνουμε φατσούλες που αποτυπώνουν συναισθήματα χαράς, λύπης, θυμού, έκπληξης, φόβου κτλ. Στην εικόνα φαίνεται πως μπορούμε να τις φτιάξουμε.


12 τρόποι που μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε:

• Να τις δείχνουμε και να λέει το παιδί ποιο συναίσθημα παρουσιάζεται. Αν κάνει λάθος ή δεν γνωρίζει να το πει λεκτικά του το μαθαίνουμε.
• Μπορείτε να ζητήσετε σε κάθε φατσούλα να σας πει πότε αυτό νιώθει την αντίστοιχη διάθεση πχ. Εσύ πότε είσαι χαρούμενος; Πότε είσαι στεναχωρημένος;
• Ζητήστε να σας πει πότε ήταν η τελευταία φορά που ένιωσε έτσι πχ. Πότε ένιωσες πρόσφατα έκπληξη;
• Πείτε και αποκαλύψτε του εσείς τι σας κάνει χαρούμενο ή λυπημένο και πότε ήταν η δική σας τελευταία φορά που φοβηθήκατε.
• Μπορείτε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα της εβδομάδας και να ζητήσετε απο το παιδί να κολλήσει την φάτσα που αντιπροσώπευε κάθε ημέρα της εβδομάδας.
• Διαβάστε παραμύθια και ζητήστε απο το παιδί να παρατηρήσει και να ονοματίσει το συναίσθημα που δείχνει ο ήρωας πχ. Κοίτα πόσο τρομαγμένο είναι το γουρουνάκι όταν άκουσε τον λύκο! Εσένα τι σε τρομάζει;
• Ζητήστε να σας δείξει ποια φατσούλα θα έδινε σε εσάς, στον μπαμπά, στη δασκάλα για να καταλάβετε πως έχουν αποτυπωθεί συναισθηματικά οι στενοί άνθρωποι στο παιδί.
• Μπορείτε να το βάλετε να δραματοποιήσει και να "δείξει" με το πρόσωπο του το συναίσθημα που του δείχνετε στη φατσούλα.
• Αν δεν θέλετε να προσωποιήσετε την διαδικασία μπορείτε να ζητήσετε να σας πει γενικά πράγματα που μπορούν να κάνουν ένα παιδί να χαρεί, να λυπηθεί κτλ.
• Συζητήστε με ποιο τρόπο δείχνουμε το συναίσθημα που του παρουσιάζεται στην φατσούλα πχ. Ερώτηση: Πως δείχνουμε ότι είμαστε χαρούμενοι; Απάντηση: Χαμογελάμε, χτυπάμε παλαμάκια, γελάμε δυνατά κτλ.
• Μπορείτε επίσης να το μετατρέψετε σε παιχνίδι μνήμης βάζοντας ανάποδα τις κάρτες και ζητώντας απο το παιδί να βρει που είναι πχ. ο θυμός, η έκπληξη κτλ.
• Μπορεί να γίνει και παιχνίδι αντιστοίχησης ένα προς ένα φτιάχνοντας διπλές φατσούλες για κάθε συναίσθημα και ζητώντας απο το παιδί να ταιριάξει τις ίδιες.

Το παιχνίδι αυτό εκτός απο την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης συμβάλλει στην ανάπτυξη του λεξιλογίου και στην λεκτική εκφραστική διαδικασία.
Λεξιλόγιο: συναίσθημα, νιώθω, λέξεις συναισθημάτων (χαρά, λύπη, κτλ), διάθεση, αισθάνομαι, δείχνω κτλ.
Βασικό tip: Σε όλη την διαδικασία μιλήστε με παραδείγματα και γίνετε παραστατικοί.
Απευθύνεται: Σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Ιδιαίτερα χρήσιμο σε παιδιά με παρορμητική και "επιπόλαιη" συμπεριφορά που δυσκολεύονται να "μπαίνουν στη θέση του άλλου". Παιχνίδι για τους γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter