Dyslexia at home: Πώς θα βρω την απάντηση; 9 βήματα επεξεργασίας κειμένων στη Δυσλεξία!

"Τα ευρήματα των σύγχρονων ερευνών παρέμβασης υπογραμμίζουν ότι η αναγνωστική κατανόηση των "φτωχών" αναγνωστών βελτιώνεται δραματικά μετά τη διδασκαλία στρατηγικών (Palincsar & Brown, 1984)"( Μαθησιακές δυσκολίες και εκπαιδευτική πράξη, Σουζάνα Παντελιάδου)

Μια από τις πιο συνηθισμένες αδυναμίες που εκδηλώνεται σε παιδιά με αναγνωστικές δυσκολίες είναι η αδυναμία να ακολουθούν με επιτυχία το νόημα του κειμένου όσο διαβάζουν. Έτσι, όταν χρειάζεται ο μαθητής να απαντήσει σε ερωτήσεις κατανόησης είτε καταναλώνει αρκετό χρόνο σε επαναληπτικές αναγνώσεις είτε καταφεύγει σε πρόχειρες και ελλιπείς απαντήσεις που δεν αντιπροσωπεύουν το γενικό επίπεδο αντίληψης του.

Το αναγνωστικό άγχος και η υπερπροσπάθεια να αναγνωρίσουν και να αποκωδικοποιήσουν τις λέξεις οδηγεί σε μειωμένη ενσυνείδητη προσπάθεια για συγκέντρωση στο νόημα του περιεχομένου.

Πώς θα βοηθήσω τον μαθητή με ΕΜΔ να εντοπίζει τις απαντήσεις στις ερωτήσεις ενός κειμένου;

Αυτό που διαφεύγει σε μεγάλο βαθμό σε έναν αδύναμο αναγνώστη είναι η γνώση της δομής των κειμένων. Δεν έχουν επίγνωση του τρόπου που αναπτύσσονται οι πληροφορίες μέσα στο κείμενο. Ποιες αναφέρονται στην αρχή, στη μέση, στο τέλος. Επίσης δεν θυμούνται μεγάλο μέρος από το περιεχόμενο, ενώ συγκρατούν αποσπασματικές πληροφορίες.

Έτσι αναδεικνύεται η ανάγκη να διδάξουμε το πώς δομείται ενα κείμενο. Να "ανοίξουμε τα μάτια" του παιδιού με ΜΔ για το πως κατανέμονται οι πληροφορίες μέσα σε αυτό ώστε να μπορεί να οργανώσει πιο αποτελεσματικά την αναζήτηση τους.

Αν για παράδειγμα πρέπει να επεξεργαστούμε ένα κείμενο αφήγησης διδάσκουμε ότι οι πληροφορίες οργανώνονται:

στην αρχή: πότε, πού, ποιοι
στη μέση: χρονική αλληλουχία γεγονότων, η εξέλιξη κλπ.
στο τέλος: συμπέρασμα κλπ.

Ποια είναι τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε στην επεξεργασία του κειμένου για τις ερωτήσεις κατανόησης;

9 Βήματα επεξεργασίας

Τίτλος: από τον τίτλο δίνει πιθανές απαντήσεις για το θέμα του κειμένου

Αρίθμηση παραγράφων

Ανάγνωση κάθε παραγράφου

Χωρισμός παραγράφου σε 3 μέρη: αρχή, μέση, τέλος

Αναφέρει τι λέει κάθε τέτοιο μέρος: πλαγιότιτλος όπου χρειάζεται για καλύτερη οργάνωση των πληροφοριών

Ανάγνωση ερωτήσεων: είμαστε σίγουροι ότι κατανοεί πλήρως την κάθε ερώτηση

Στην αρχή δείχνουμε πώς χρησιμοποιούμε όλες αυτές τις σημειώσεις που κάναμε πάνω στο κείμενο, πχ. στην ερώτηση Πώς ξεκίνησαν τα προβλήματα για τον ήρωα της ιστορίας; δείχνουμε βήμα βήμα πού θα αναζητήσουμε την απάντηση.

Υπογραμμίζει την απάντηση

Άγνωστες λέξεις: ακολουθούμε κάποιες από τις στρατηγικές για το χειρισμό του άγνωστου λεξιλογίου.

Σταδιακά συμμετέχουμε λιγότερο στη διαδικασία όσο το παιδί προσανατολίζεται όλο και πιο πετυχημένα μέσα στο κείμενο.

Αυτές οι στρατηγικές ανάλυσης και επεξεργασίας έχουν έναν τονισμένο μεταγνωστικό χαρακτήρα και βοηθούν πάρα πολύ στην ανάπτυξη της αναγνωστικής ωριμότητας του παιδιού και γίνεται ένας αναγνώστης που αποκτά όλο και μεγαλύτερη συνείδηση της αρχιτεκτονικής των κειμένων.

Για αυτό και είναι εξαιρετικά σημαντικό ο μαθητής με ΕΜΔ να έρθει σε επαφή με όλα τα είδη κειμένων. Μερικά από αυτά είναι: