Ένα αισθητηριακό εργαλείο και 8 ασκήσεις φωνολογικής επίγνωσης!

Η αισθητηριακή εγγραφή της γνώσης διαπιστώνεται ως πολύ σημαντική στους μαθητές με Δυσλεξία!

Η διδασκαλία που βασίζεται στην ενεργοποίηση των αισθήσεων δυναμώνει τη μνήμη των παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες διευρύνοντας τους τρόπους αποθήκευσης και απομνημόνευσης των γλωσσικών πληροφοριών στις οποίες εκτίθενται καθημερινά στη σχολική τους ζωή.

Ως παιδαγωγοί της ειδικής αγωγής φροντίζουμε να χρησιμοποιούμε Πολυαισθητηριακά εργαλεία που εμπλουτίζουν το παιδαγωγικό υλικό επεκτείνοντας το ρεπερτόριο των ασκήσεων που βασίζονται στη συμμετοχή των αισθητήριων οργάνων και της Κιναίσθησης. 

Με ένα τέτοιο εργαλείο θα δείξουμε πως θα επέμβουμε για να βοηθήσουμε παιδιά με ΕΜΔ που μπερδεύουν φωνολογικά, κατά τη γραφή και ανάγνωση, λέξεις που εμπεριέχουν συνδυασμούς συμφώνων με το φώνημα /ρ/.

Ενδεικτικά οι συνδυασμοί όπου εμφανίζεται συχνά αντιμετάθεση της θέσης του /ρ/:

βρ-ρβ, γρ-ργ, δρ-ρδ, θρ-ρθ, κρ-ρκ, πρ-ρπ, τρ-ρτ, φρ-ρφ, χρ-ρχ 

Υλικά: χαρτί οντουλέ/με ραβδώσεις, μολύβι/μαρκαδόρος, χαρτί λευκό

Αρχικά φτιάχνουμε κάρτες με τους συνδυασμούς που συνήθως το παιδί μπερδεύει φωνολογικά. Για παράδειγμα /δρ/ και /ρδ/.

Έπειτα πάνω στο οντουλέ (με ραβδώσεις) χαρτί τοποθετούμε το άσπρο χαρτί το οποίο έχουμε ήδη κόψει σε ένα μεγάλο τετράγωνο κομμάτι. Αυτή θα είναι η επιφάνεια γραφής για αυτές τις ασκήσεις!

Στο πρώτο βήμα το παιδί βλέπει τους συνδυασμούς στις κάρτες, τους λέει και τους αποτυπώνει γραπτά. 

Βασική άσκηση:

Δείχνουμε στο παιδί την καρτέλα με τη λέξη πχ. κάδρο. Λέει ποιο συνδυασμό έχει η λέξη πχ. /δρ/ και τον γράφει πάνω στο χαρτί. Το γεγονός ότι η επιφάνεια, πάνω στην οποία θα γράψει, δεν είναι λεία αλλά κυμματοειδής συμβάλλει ακόμα παραπάνω στο να αποτυπωθεί η κίνηση άρα και η φωνολογική πληροφορία! Επίσης ενεργοποιείται καλύτερα και η δυνατότητα συγκέντρωσης.

Πρόσθετες ασκήσεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε ένα πρόγραμμα παρέμβασης για τη φωνολογική ενίσχυση των συνδυασμών με /ρ/:

✺Το παιδί βλέπει εικόνες (όχι την ίδια τη λέξη) και θα πρέπει να πει τον συνδυασμό που έχει η κάθε μια και να τον γράψει πάνω στην επιφάνεια. 

✺Το παιδί ακούει λέξεις που εμπεριέχουν τους συνδυασμούς /ρδ/ και /δρ/. Κάθε φορά γράφει τον συνδυασμό που ακούει να υπάρχει στη λέξη.

✺Έχετε γράψει σε δυο κομμάτια χαρτί τους συνδυασμούς /δρ/ και 
/ρδ/. Το παιδί ακούει λέξεις και ανάλογα σηκώνει τον αντίστοιχο συνδυασμό που ακούγεται στη λέξη.

✺Γράφουμε λέξεις που λείπουν οι συνδυασμοί /δρ/ ή /ρδ/ για παράδειγμα: κά__ο, χο___ή και το παιδί πρέπει να προσθέσει, βάζοντας την καρτέλα πάνω στην επιφάνεια, τα γράμματα που λείπουν. Αυτή η άσκηση μπορεί να γίνει:

• να ακούει λέξεις και ανάλογα να συμπληρώνει αυτό που λείπει
• να βλέπει τις λέξεις και να τις συνθέτει μόνο του αναγνωρίζοντας με σιωπηλή ανάγνωση ποιος συνδυασμός από τους δυο λείπει /δρ/ ή /ρδ/

✺Το παιδί διορθώνει λέξεις που έχουν γραφτεί λάθος ως προς τους συνδυασμούς που δουλεύετε μαζί του πχ. φόρδα αντί για φόδρα, φαδρύ αντί για φαρδύ κλπ. Και αυτή η άσκηση μπορεί να γίνει με δυο τρόπους:

• έχει τη λέξη μπροστά του λανθασμένη, ακούει τη λέξη σωστά και προσπαθεί να διορθώσει το λάθος γράφοντας τη λέξη πάλι στην επιφάνεια
• έχει τη λέξη μπροστά του λανθασμένη, αναγνωρίζει με σιωπηλή ανάγνωση ποια λέξη είναι και διορθώνει το λάθος πάλι γραπτά με τον ίδιο τρόπο

Εδώ ασχοληθήκαμε με την αντιμετάθεση της θέσης του /ρ/ μέσα σε λέξεις, ενισχύοντας τη δεξιότητα της Φωνολογικής ενημερότητας. Τέτοιου τύπου ασκήσεις μπορούν να εφαρμοστούν για τη γενική ενίσχυση της Φωνημικής επίγνωσης του παιδιού με Δυσλεξία.

Παραθέτουμε ενδεικτικά λέξεις με συνδυασμούς /δρ/ και /ρδ/:

/δρ/

δράση, δράμα, κάδρο, δράκος,πούδρα, φόδρα, άνδρας, ανδρικός, δρομάκι, δροσερό, δρεπάνι, εξέδρα, ιδροκοπώ. ιδρώτας, δράστης, ίδρυμα, δραπέτης, επιδρώ, εφεδρικός, ιπποδρομία, δραστικότητα, εκδρομή, δρομέας, ιδρυτής, χαράδρα

/ρδ/

φαρδύς, φάρδος, χορδή, λαρδί, πέρδικα, παρδαλός, κέρδος, κερδίζω, κερδοφόρος, κερδοσκόπος, επικερδής, καρδιά, καρδιολόγος, καρδιολογικό, άκαρδος, βάρδια, μουστάρδα

Παράδειγμα εφαρμογής:

Εδώ βλέπουμε τη δουλειά που παρουσιάζει ο γονέας, σε εξ αποστάσεως εποπτεία γονέα, 
 που εφαρμόζει το συγκεκριμένο παιδαγωγικό εργαλείο
για τον μαθητή που χρειάζεται 
ενίσχυση σε Φωνολογικό επίπεδο. 

Επίσης με το ίδιο εργαλείο μπορούν να σχεδιαστούν ασκήσεις για:

• καταληκτική ορθογραφία
• θεματική ορθογραφία
• ορθογραφία συχνής εμφάνισης λέξεων
• οπτική διάκρισηα
• μορφολογία γραμμάτων

❝Όπως πάντα λαμβάνω με χαρά όλες τις εντυπώσεις και φωτογραφίες που μου στέλνετε από τις δικές σας εφαρμογές των ασκήσεων. Η αποστολή των φωτογραφιών γίνεται στο amitrakaki@gmail.com ❞

Αν αναζητάτε έναν τρόπο συνεργασίας ενημερωθείτε και μη διστάσετε να επικοινωνήσετε!

✺ Τρόποι συνεργασίας:

• Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ 

• Αν είστε ειδικοί θεραπευτές! 
• Κλικ στην εικόνα τις για εποπτείες εξ αποστάσεως σε ειδικούς παιδαγωγούς.

• Αν είστε γονείς! 

• Κλίκ στην εικόνα για την παρέμβαση εξ αποστάσεως σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.

• Κλικ στην εικόνα για τις εποπτείες εξ αποστάσεως σε γονείς.