Εύχομαι καλές γιορτές σε όλους!
Επιστρέφουμε για την τελική ευθεία της σχολικής χρονιάς!
Αναγνωστική κατανόηση αποκαλείται η διαδικασία κατασκευής νοήματος από γραπτό κείμενο, που στηρίζεται στον πολύπλοκο συντονισμό ενός αριθμού αλληλοσυνδεόμενων πηγών πληροφοριών. (Anderson, Hiebert, Scott & Wilkinson, 1985).
Όταν οι μαθητές καλούνται να κατανοήσουν αυτά που διαβάζουν σημαίνει ότι γίνονται ενεργοί αναγνώστες που αλληλεπιδρούν με τις πληροφορίες που μόλις έλαβαν χρησιμοποιώντας διάφορες γνωστικές στρατηγικές.
Οι δυσκολίες των παιδιών με Μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζονται σε όλο το φάσμα του τι σημαίνει "κατανοώ αυτό που διαβάζω". Οι απαιτήσεις για υποθέσεις, ερμηνείες και αξιολόγηση των δεδομένων είναι αυξημένες και η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στην προηγούμενη γνώση και στην πρόσληψη των νέων πληροφοριών τις περισσότερες φορές δεν είναι λειτουργική.
Ένας τυπικός αναγνώστης, που κατέχει τον έλεγχο του νοήματος του κειμένου, καθώς διαβάζει, αυτό που κατορθώνει με επιτυχία, είναι να μπορεί να επιβεβαιώνει ή να διαψεύδει τις προσδοκίες που προκύπτουν για την εξέλιξη του νοήματος του κειμένου.
Αυτό πόσο εύκολα μπορεί να συμβεί σε παιδιά με ΜΔ;
Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα αναγνωστικά λάθη, η αδύναμη μνημονική συγκράτηση, η ανεπιτυχής διαλογή σημαντικών και ασήμαντων πληροφοριών, το ανεπαρκές λεξιλόγιο αλλά και η δυσκολία στη σημασιολογική προσέγγιση των άγνωστων λέξεων οδηγούν σε μια περισσότερο επιφανειακή κατανόηση των αναγνωσμένων κειμένων.
Για αυτόν τον λόγο προκύπτει πάλι ξεκάθαρα η αναγκαιότητα τα παιδιά με ΜΔ να διδαχθούν Πώς να κατανοούν!
Μια από τις στρατηγικές είναι και η μέθοδος της πρόβλεψης περιεχομένου. Σε αυτή τη στρατηγική κατανόησης ο μαθητής με Μαθησιακές δυσκολίες μαθαίνει να "προβλέπει" από πριν τι είναι αυτό που θα διαβάσει. Έτσι εκπαιδεύεται στην επιβεβαίωση ή διάψευση αυτών των υποθέσεων και στο τέλος καταλήγει με μια πιο ολοκληρωμένη νοηματική σχέση με το περιεχόμενου του κειμένου.
Πρόβλεψη περιεχομένου
Η ανάγνωση σαν κυρίαρχο στόχο έχει την κατανόηση, διαφορετικά πρόκειται απλά για μια μηχανική διαδικασία αποκωδικοποίησης. Τα ήδη υπάρχοντα νοητικά σχήματα που έχει ο αναγνώστης τον βοηθούν ώστε οι νέες πληροφορίες να επεξεργάζονται με τέτοιον τρόπο που να προκύπτουν απορίες.
Τι εννοεί με αυτό; Τι πρόκειται να συμβεί; Ποια μπορεί να είναι μια πιθανή λύση;
Το διάγραμμα KWL (know, want, learn) είναι μια στρατηγική πρόβλεψης που διαμορφώνεται ως εξής: Τι ξέρω, τι θέλω να μάθω, τι έμαθα τελικά. Ο μαθητής μπορεί να σχεδιάσει 3 τέτοιες στήλες και όσο διαβάζει να επαληθεύει αν "έπεσε μέσα" στις προβλέψεις του. Το διάγραμμα θα το διορθώνει, εμπλουτίζει όσο διαβάζει το κείμενο.
Επίσης άλλη άσκηση πρόβλεψης μπορεί να γίνει και με έτοιμες προτάσεις από τον παιδαγωγό, όπου το παιδί απαντάει για την κάθε μια αν προβλέπει ότι θα αποδειχθεί σωστή ή λάθος. Η απάντηση επιβεβαιώνεται με την ανάγνωση του κειμένου. Με βάση αυτή τη λογική μπορούν να γίνουν αρκετές ασκήσεις επιλογής, συμπλήρωσης, διόρθωσης.
Άλλες στρατηγικές κατανόησης μπορείτε να δείτε εδώ:
Ας δουλέψουμε τη μορφολογική επίγνωση των μαθητών με Δυσλεξία και ΜΔ!
Η Μορφολογία ασχολείται με τις αλλαγές που παίρνει η κάθε λέξη με την κλίση, την παραγωγή και τη σύνθεση. Μελετά τα μορφήματα, τις μικρές γλωσσικές μονάδες που φέρουν σημασία οι οποίες σε συνδυασμούς δημιουργούν μεγαλύτερες γλωσσικές μονάδες, τις λέξεις.
Ο φυσικός ομιλητής μιας γλώσσας έχει μία έμφυτη γνώση που του επιτρέπει να αναλύει υπάρχουσες λέξεις, να σχηματίζει νέες λέξεις και να καταλαβαίνει άγνωστες λέξεις που δεν έχει ακούσει ποτέ.
Τα παιδιά με Δυσλεξία και αναγνωστικές δυσκολίες φαίνεται πως αντιμετωπίζουν σοβαρά ελλείμματα στη μορφολογική τους επίγνωση. Αυτό προβάλλεται και στον προφορικό και στο γραπτό τους λόγο. Κατά τις δοκιμασίες της ορθογραφίας οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες δεν μπορούν εύκολα να διακρίνουν ότι οι παράγωγες λέξεις είναι συμπληρώσεις του ίδιου θέματος των λέξεων.
Σε αυτή τη δημοσίευση θα δείξουμε έναν κιναισθητικό τρόπο για να εκπαιδεύσουμε το παιδί με Δυσλεξία και ΜΔ να "δει καλύτερα" την αλλαγή στη μορφολογία των λέξεων ενώ ένα ακόμα σημαντικό κομμάτι είναι και η συνειδητοποίηση της αλλαγής της σημασίας καθώς αλλάζει η μορφή τους.
Υλικά: Lego, μαρκαδόρος
Γράφουμε σε ένα Lego το "ίδιο" κομμάτι και σε άλλα τις συμπληρώσεις του θέματος. Τα πρόσθετα κομμάτια θα δηλώνουν ουσιαστικό, ρήμα, επίθετο.
Μπορείς να φτιάξεις ένα ρήμα;
Το παιδί προσθέτει το κομμάτι που δηλώνει ρήμα.
Μπορείς να φτιάξεις ένα ουσιαστικό;
Το παιδί προσθέτει αυτό το κομμάτι που δηλώνει ουσιαστικό.
Μπορείς να φτιάξεις ένα επίθετο;
Το παιδί προσθέτει το κομμάτι που δηλώνει επίθετο.
Στο τέλος έχουμε τον πύργο της οικογένειας. Καλό είναι η άσκηση να επαναλαμβάνεται συχνά με όλο και περισσότερες λέξεις. Η μορφολογική επίγνωση είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα για το παιδί με Δυσλεξία και ΜΔ και βοηθάει εξαιρετικά στη συνειδητοποίηση της Γλώσσας ως ένα σύστημα.
Δείτε την άσκηση και σε video:
Αν θέλετε περισσότερες ασκήσεις με Lego:
