30 τρόποι να πούμε "Πολύ"! Λεξιλόγιο και Δυσλεξία

Πως θα μάθουμε στο δυσλεξικό παιδί να αποτυπώνει πιο εύστοχα τις σκέψεις του;

Ο ρόλος της χρήσης διαφορετικών λέξεων, ιδιαίτερα στο γραπτό λόγο, είναι πολύ σημαντικός αν θέλουμε να συνθέσουμε το ακριβές νόημα αυτών που γράφουμε. Τα παιδιά με Δυσλεξία δείχνουν μια επίμονη δυσκολία όταν προσπαθούν να εκφράσουν γραπτά αυτό που σκέφτονται. Στο να υπερβούν αυτή τη δυσκολία στέκεται εμπόδιο το περιορισμένο τους λεξιλόγιο καθώς και η δεξιότητα να αντιστοιχούν το νόημα των λέξεων που ήδη γνωρίζουν με αυτό που επιθυμούν να εκφράσουν. Έτσι η φράση: "Αυτό το βουνό είναι τεράστιο!" θα γίνει "Αυτό το βουνό είναι πολύ μεγάλο." Χάνοντας με αυτό το τρόπο τη δυναμική έκφραση των ιδεών τους αδυνατώντας να αποδώσουν τη πλούσια φαντασία που συνήθως διαθέτουν.

Οι ασκήσεις για ενίσχυση της εκφραστικής ικανότητας των παιδιών με Δυσλεξία αποτελούν κύριο άξονα εργασίας ενός ειδικού παιδαγωγού και του μαθητή του. Εδώ στόχος της άσκησης είναι να αντικαταστήσουμε τη λέξη "πολύ" με άλλες καταλληλότερες λέξεις.

Ενημερωθείτε για τα 15 χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ο ικανός ειδικός παιδαγωγός/θεραπευτής.

                      Αντι “πολύ”                              Πες

Φοβισμένος	Τρομοκρατημένος
Όμορφος	Εξαίσιος
Ήσυχος	Σιωπηλός
Παλιός	Αρχαίος
Έξυπνος	Εύστροφος
Βρώμικος	Ρυπαρός
Γρήγορος	Ταχύς
Καλός	Υπέροχος
Ζεστός	Ζεματιστός
Κακός	Φρικτός
Ικανός	Τέλειος
Άσχημος	Απαίσιος
Ζωηρός	Ζωντανός
Κουρασμένος	Εξαντλημένος
Τολμηρός	Ριψοκίνδυνος

Μεγάλος	Τεράστιος
Λαμπερός	Εκθαμβωτικός
Καθαρός	Αστραφτερός
Κρύος	Παγωμένος
Άγριος	Θηριώδης
Αστείος	Ξεκαρδιστικός
Λυπημένος	Συντετριμμένος
Αγαπημένος	Λατρεμένος
Υγρός	Μουσκεμένος
Φτωχός	Εξαθλιωμένος
Δυνατός	Χεροδύναμος
Φαρδύς	Ευρύχωρος
Μικρός	Ελάχιστος

Παράξενος	Ιδιότροπος
Ευτυχισμένος	Εκστατικός

Εξέλιξη της άσκησης:

• Γράψτε προτάσεις χρησιμοποιώντας τη φράση "πολύ" μαζί με λέξεις απο τη πρώτη στήλη για να τις αντικαταστήσει με τις λέξεις απο τη δεύτερη στήλη.
• Βρείτε σε κείμενα φράσεις με τη λέξη "πολύ" και προτρέψτε το να κάνει την αντικατάσταση με λέξεις απο τη δεύτερη στήλη.
• Να γράψει ελεύθερα προτάσεις με τις λέξεις απο τη δεύτερη στήλη.

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ  

Άσπα Μητρακάκη

Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Τι κάνω όταν είμαι στο/στη... Ενίσχυση λεκτικής μνήμης & Δυσλεξία

 Πόσες φορές δε μας έχει πει το δυσλεξικό παιδί ότι δε θυμάται άλλες λέξεις!

Ασκήσεις για να βοηθήσουμε το Δυσλεξικό παιδί να ανακαλέσει λέξεις απο τη μνήμη του και να τις εντάξει σε κατηγορίες είναι εξαιρετικά χρήσιμες. 'Ετσι ενισχύουμε το έργο της βραχύχρονης μνήμης, που σε ανθρώπους με Δυσλεξία συνήθως εμφανίζεται αδύναμη. 

Η ικανότητα της μνήμης να ανασύρει λεκτικές πληροφορίες είναι και το βασικό εργαλείο για να ανταπεξέλθει ένα παιδί με Δυσλεξία στη σχολική του ζωή, όταν χρειάζεται να απαντήσει γραπτά σε διαγωνίσματα, ερωτήσεις κειμένου, ανάπτυξη θέματος κλπ.

Η άσκηση: Τι κάνω οταν είμαι στο/στη... επεμβαίνει σε αυτήν ακριβώς τη δεξιότητα της ανάκλησης λέξεων και συγκεκριμένα των Ρημάτων! 

Οι Οδηγίες είναι απλές. Το παιδί πρέπει να γράψει όσα πιο πολλά Ρήματα γίνεται που έχουν σχέση με τα παρακάτω μέρη του σπιτιού.

Για να βοηθήσουμε στην καλύτερη εκτέλεση της άσκησης σε παιδιά με Δυσλεξία:

• Προτρέπουμε το παιδί να αντικαταστήσει το ρήμα "κάνω" με το αντίστοιχο ρήμα της συγκεκριμένης ενέργειας πχ. κάνω μπάνιο = πλένομαι κτλ.
• Δείχνουμε εικόνες/φωτογραφίες απο το αντίστοιχο μέρος. Τα δυσλεξικά παιδιά εργάζονται καλύτερα όταν έχουν εικόνες μπροστά τους!
• Αν γίνεται επισκεφθείτε το κάθε δωμάτιο για να του "έρθουν" οι λέξεις. Η βιωματική μάθηση είναι πάντα πιο αποτελεσματική σε παιδιά με Δυσλεξία.
• Μερικές φορές χρειάζεται, για να το βοήθήσουμε, να δείχνουμε με κινήσεις κάποια απο τα ρήματα. Με αυτόν τον τροπο το δυσλεξικό παιδί μπορεί να θυμηθεί καλύτερα για παράδειγμα αναπαριστούμε με κίνηση το ρήμα λούζομαι.
• Πείτε γράμματα που περιέχει η λέξη που προσπαθεί να βρεί.

Tip: 

Η πιο βασική οδηγία απο όλες είναι να  μην πείτε εσείς τη λέξη αλλά να δείξετε το δρόμο μέσα απο τον οποίο θα τη θυμηθεί!

✺ Τρόποι συνεργασίας:

• Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ 

• Αν είστε ειδικοί θεραπευτές! Kάνετε κλικ στην εικόνα για να πάρετε πληροφορίες για τις εποπτείες εξ αποστάσεως σε ειδικούς παιδαγωγούς.

• Αν είστε γονείς! Αν μένετε εκτός Αθήνας κάνετε κλίκ στην εικόνα για να πάρετε πληροφορίες για την παρέμβαση εξ αποστάσεως σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.

Άσπα Μητρακάκη

Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & instagram

Παζλ λέξεων! Άσκηση για βελτίωση της Ανάγνωσης

Είναι αλήθεια ότι ο εμπλουτισμός των προγραμμάτων παρέμβασης παιδιών με Δυσλεξία με ασκήσεις που ενεργοποιούν τις αισθήσεις τους, δίνουν πολύ καλά αποτελέσματα στην αποτελεσματικότητα της διαδικασίας. 

Όσο περισσότερο οι ασκήσεις είναι πολυσυνθετικές, δηλαδή συγκεντρώνουν χαρακτηριστικά που τις μετατρέπουν σε ένα είδος Παιχνιδιού, με το Δυσλεξικό παιδί να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, τόσο αυξάνουμε το κίνητρο του και τα ποσοστά κατάκτησης της γνώσης.

Μια άσκηση για την αδύναμη Ανάγνωση των δυσλεξικών παιδιών αλλά και την Οπτική διάκριση & Λεπτή κινητικότητα είναι και το: Παζλ λέξεων!

Υλικά: χρωματιστά χαρτιά, ψαλίδι, μαύρος μαρκαδόρος

Άσκηση: Γράφουμε λέξεις που θέλουμε να δουλέψουμε με το παιδί για να βελτιώσουμε το συλλαβισμό του, το κόμπιασμα, παρατονισμούς, φωνημικά λάθη κτλ. Έπειτα κόβουμε με ένα ψαλίδι το κάθε γράμμα και τα ακουμπάμε όλα ανακατεμένα μπροστά στο παιδί.

Σκοπός της άσκησης είναι το παιδί να βρει και να συνθέσει τις λέξεις βάζοντας τα γράμματα σε σωστή σειρά. Αυτό μπορεί να γίνει με αντιγραφή αν θέλουμε να εξασκήσουμε την Οπτική διάκριση ή αν είμαστε σε ένα πρώτο στάδιο ανάγνωσης.

Μπορεί όμως και να φτιάξει τη λέξη απλά ακούγοντας την για να ενισχύσουμε τη Φωνημική επίγνωση και την Αυτονομία των φωνημάτων (γραμμάτων) ή αυξάνοντας τον δείκτη δυσκολίας, το παιδί φτιάχνει τη λέξη χωρίς να την έχει ακούσει.

Οι Οδηγίες που θα δώσετε κατά την εκτέλεση της άσκησης, για να κατευθύνετε το παιδί, έχουν να κάνουν με την κατηγορία που ανήκει η δεδομένη λέξη. Οι κατηγορίες θα ξεκινούν απο τις πιο γενικές και αν το παιδί δυσκολεύεται συνεχίζουμε με πιο ειδικές μέχρι να φτάσει να τη βρει μόνο του. 

Επίσης μπορούμε να δώσουμε το πρώτο, δεύτερο γράμμα ή την κατάληξη και κάποια κατηγορία:

• Είναι ουσιαστικό, ρήμα, επίθετο κτλ.
• Είναι ουδέτερο, αρσενικό κτλ.
• Στο πρώτο, δεύτερο κτλ, πρόσωπο
• Ενικός, Πληθυντικός
• Αφηρημένο ουσιαστικό πχ. ελευθερία
• Κατηγοριοποίηση κατά σημασία: ζώο, ρούχο, σκεύος κτλ.
• Κατηγοριοποίηση ανά αίσθηση: το ακούμε, το μυρίζουμε κτλ.

Tip: 

Τα χρωματιστά χαρτιά βοηθούν στην καλύτερη εντύπωση της λέξης ενώ πολλές φορές ξεκουράζουν τα δυσλεξικά παιδιά περισσότερο απο την αντίθεση των γραμμάτων πάνω στο άσπρο φόντο της λευκής σελίδας!

Αν αναζητάτε έναν τρόπο συνεργασίας ενημερωθείτε και μη διστάσετε να επικοινωνήσετε!

✺ Τρόποι συνεργασίας:

• Αν είστε ειδικοί θεραπευτές:
• Κλικ στην εικόνα τις για εποπτείες εξ αποστάσεως σε ειδικούς παιδαγωγούς.

• Αν είστε γονείς:

• Κλίκ στην εικόνα για την παρέμβαση εξ αποστάσεως σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.

• Κλικ στην εικόνα για τις εποπτείες εξ αποστάσεως σε γονείς.

Άσπα Μητρακάκη

Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος

ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας

email: amitrakaki@gmail.com

fb & instagram

4 τακτικές για μελέτη των παιδιών με Δυσλεξία χωρίς κλάματα

Ένα απο τα βασικότερα θέματα που προκύπτουν με τη σχολική μελέτη των παιδιών με Δυσλεξία είναι Πόση πρέπει να είναι και Πόσο δύσκολη. Ο σκοπός της μελέτης των σχολικών μαθημάτων είναι να εξασκηθεί το παιδί με θέματα τα οποία ήδη γνωρίζει απο το σχολείο. Αν δείτε ότι το δυσλεξικό παιδί δυσκολεύεται αρκετά να καταλάβει τις εργασίες που έχει ή του παίρνει υπερβολικά πολύ χρόνο να τις ολοκληρώσει με αποτέλεσμα αυξημένο άγχος και κόπωση τότε θα πρέπει να συζητήσετε με τη/το δασκάλα/ο της τάξης του το ενδεχόμενο να μειωθεί ο αριθμός των εργασιών. 


1. Καθιερώστε μια ρουτίνα.
Αναπτύξτε μια καθημερινή ρουτίνα η οποία θα είναι ευέλικτη αρκετά για να προσαρμοστεί στις σχολικές δραστηριότητες.

Η καθημερινή εξάσκηση είναι ουσιαστική.

• Η εξάσκηση είναι απαραίτητη για ένα δυσλεξικό παιδί ώστε να κατακτήσει την ανάγνωση και τη γραφή.
• Διαβάστε δυνατά μαζί με το παιδί όταν αγχώνεται. Αυτό βοηθά να κατανοήσει καλύτερα αυτό που διαβάζει.
• Το παιδί σας μπορεί επίσης να διαβάζει μαζί με audio books (βιβλία ακουστικά).
• Το διάβασμα απο έναν ενήλικα, πριν το παιδί πέσει για ύπνο, μιας ιστορίας λίγο πιο δύσκολης απο αυτή που μπορεί να διαβάσει το ίδιο συμβάλει στο να εμπλουτίσει το λεξιλόγιο του αλλά και να επεξεργαστεί και να παράγει νέες ιδέες. 

2. Ξεκινήστε.

• Χωρίστε τη δουλειά που έχει να κάνει σε μικρότερα κομμάτια που μπορεί να χειριστεί μόνο του. Κάνετε διάλειμμα όταν ολοκληρώνει κάποια απο αυτά. Ενθαρρύνετε το δυσλεξικό παιδί σας να προτιμήσει να κάνει περισσότερο ποιοτική δουλειά παρά να τα προλάβει όλα. 
• Σιγουρευτείτε ότι το παιδί έχει καταλάβει Τι πρέπει να κάνει. Αν χρειαστεί διαβάστε δυνατά την εκφώνηση που δεν έχει καταλάβει και κάνετε μαζί ένα-δύο παραδείγματα της άσκησης. 
• Βοηθήστε το παιδί σας να "κατεβάσει" ιδέες για θέματα που έχει να γράψει πριν ξεκινήσει να δουλεύει πάνω σε αυτά.

3. Έλεγχος και χειρισμός της δουλειάς.

• Μάθετε το δυσλεξικό παιδί σας να χρησιμοποιεί τον υπολογιστή όσο μεγαλώνει. Δείξτε του πως να χρησιμοποιεί των αυτόματο έλεγχο ορθογραφίας και προτρέψτε το να μάθει να πληκτρολογεί. 
• Εάν συστηματικά του παίρνει πολύ χρόνο για να ολοκληρώσει τις εργασίες του ή του φαίνονται συχνά πολύ δύσκολες τότε συζητήστε το με τον εκπαιδευτικό της τάξης του.
• Επαινέστε το παιδί με τρόπο ξεκάθαρο όταν ολοκληρώνει κάποια απο τις εργασίες του.

• Βοηθήστε το να αναπτύξει τη δεξιότητα να φτιάχνει ένα περιληπτικό πλάνο που να ορίζει τα θέματα των εργασιών που έχει να κάνει.
• Προωθήστε την ιδέα το παιδί σας να κρατά τις σχολικές του σημειώσεις μέσα σε φακέλους για να μην χάνονται ή καταστρέφονται. Επίσης η χρήση χρώματος για να τονίσουμε τις οδηγίες μπορεί να βοηθήσει πραγματικά την οργάνωση του παιδιού.
• Εάν το παιδί σας δεν σημειώνει τις εργασίες που έχει για μελέτη τότε κανονίστε να τις βλέπουν μαζί με κάποιο συμμαθητή του στο τέλος του σχολείου ή ζητήστε απο τον εκπαιδευτικό να δίνει γραπτές σημειώσεις.
• Επικοινωνήστε συχνά με τους δασκάλους του παιδιού ώστε να ενημερώνεστε αν οι μέθοδοι που ακολουθείτε στο σπίτι αποδίδουν και το παιδί τελικά έχει διαβάσει τα μαθήματα του, αν τα έχει κάνει σωστά και αν μπορεί να κάνει τη δουλειά που γίνεται μέσα στη σχολική τάξη.
• Είναι πολύ βοηθητικό να σιγουρευόμαστε ότι η σχολική του τσάντα είναι έτοιμη και τοποθετημένη μπροστά στη πόρτα.

4. Ικανότητες Μελέτης.

• Σιγουρευτείτε ότι το παιδί σας με Δυσλεξία μπορεί να φτιάξει ένα αποτελεσματικό πλάνο για μια γραπτή έκθεση ή να διαβάσει για ένα διαγώνισμα. Μιλήστε με το δάσκαλο ειδικής αγωγής στη τάξη ένταξης πάνω σε αυτά τα θέματα. 
• Δημιουργείστε συνθήκες για να διαβάζει το παιδί ανεξάρτητα απο εσάς και αναπτύξτε τακτικές που θα το βοηθάνε όταν "κολλάει" ή δεν είναι σίγουρο πως να συνεχίσει μια άσκηση. Για παράδειγμα κάνετε το να σκεφτεί 7 διαφορετικούς τρόπους που μπορεί να ολοκληρώσει την εργασία του σωστά. Τέλος μπορεί να σκεφτεί ποιον θα μπορούσε να ρωτήσει όταν ήδη έχει δοκιμάσει άλλους τρόπους. 
• Για να μάθει να ενισχύει τη μνήμη του προτρέψτε το να κρατά σημειώσεις σε έγχρωμες κάρτες, να υπογραμμίζει ή να χρωματίζει λέξεις κλειδιά, να φτιάχνει ζωγραφιές κτλ.

~Βασισμένο στο άρθρο: Homework Tips, The British Dyslexia Association~

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ  

Άσπα Μητρακάκη

Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter