Dyslexia at home: Ιουλίου 2012

"Ας γράψουμε τις πέτρες"! Ένα παιχνίδι για τα Γράμματα & τη Δυσγραφία.

Τα γράμματα είναι σύμβολα με τα οποία επικοινωνούμε γραπτά και μεταφέρουμε τις σκέψεις και τον ομιλούμενο λόγο. Η εκμάθηση των γραμμάτων και της σύνθεσης αυτών για να σχηματίσουν λέξεις, προτάσεις και κείμενα μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους και όχι μόνο μέσα από χαρτί και μολύβι. Ιδιαίτερα για παιδιά που αντιμετωπίζουν διάφορες δυσκολίες ως προς την αναγνώριση, τον σχηματισμό των μορφών και τον χειρισμό των γραμμάτων θα πρέπει να λάβουν μέρος όλες οι αισθήσεις. Είναι απαραίτητο και παιδαγωγικά πιο αποτελεσματικό για όλα τα παιδιά και ειδικά για τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να υπάρχει μια συμμετοχική, πολυαισθητηριακή και δημιουργική προσέγγιση. Με αυτόν τον τρόπο ένα πρόγραμμα παρέμβασης επιτελεί τον σκοπό του και αποκαθιστά τις δυσκολίες μάθησης ενός παιδιού.

Πολλά παιχνίδια-ασκήσεις μπορούν να γίνουν και ένα απο αυτά είναι το: "Ας γράψουμε τις πέτρες"!

Υλικά: πέτρες (παραλίας), χρώματα (μαρκαδόροι, ακρυλικά, ξυλομπογιές, κηρομπογιές, τέμπερα)

Παιχνίδι-Άσκηση: Διαλέγουμε μικρές πέτρες και προτρέπουμε το παιδί να γράψει πάνω τους τα γράμματα του αλφάβητου. Αν το παιδί είναι μικρό και είναι στη φάση της απλής αναγνώρισης σχηματίζουμε εμείς τα γράμματα.

Οι 6 τρόποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι πέτρες με τα γράμματα είναι:

Γράφουμε τα γράμματα και θέλουμε να μας δείξει την πετρούλα που έχει το γράμμα που ζητήσαμε.
Θάβουμε τα γράμματα-πέτρες στο χώμα ή στη παραλία και βάζοντας το χέρι του όποιο γράμμα βγάλει το αναγνωρίζει.
Σχηματίζει, συλλαβές, λέξεις, προτάσεις.
Σχηματίζουμε με τις πέτρες λέξεις στις οποίες έχουμε κάνει φωνημικό λάθος πχ. λείπει γράμμα (νε_ό), επιπλέον γράμμα (τηγανιστό), αντιμετάθεση γραμμάτων (στάντα) κτλ και ζητάμε να το εντοπίσει και να το διορθώσει.
Σχηματίζουμε λέξεις με ορθογραφικό λάθος πχ. γράφο, μολύβη κτλ. και ζητάμε να το εντοπίσει και να το διορθώσει.
Παίζουμε κρεμάλα.

Tips:

Η διάρκεια του παιχνιδιού θα κρατήσει όσο και το ενδιαφέρον του παιδιού. Δεν πρέπει να πάρει χαρακτήρα μαθήματος! Επίσης μπορούμε να κολλήσουμε ένα μαγνητάκι πίσω απο κάθε πέτρα και να τις βάλουμε στο ψυγείο για να παίζουμε και το παιχνίδι: "Το έγραψα λάθος στο ψυγείο"(Α' μέρος). Άσκηση δυσλεξίας & Πρώτης γραφής-ανάγνωσης.

Απευθύνεται: Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας που μαθαίνουν τα γράμματα και σε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες/Δυσγραφία που χρειάζονται εναλλακτικούς τρόπους μάθησης. Μπορεί να γίνει από γονείς, εκπαιδευτικούς, θεραπευτές.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

Η μέρα Τρίτη είναι ανοιχτό κίτρινο και έχει γεύση τοστ! Πως κάποιοι ακούν τις λέξεις;

Συναισθησία ονομάζεται η νευρολογική ανάμιξη των αισθήσεων. Ένας άνθρωπος που χαρακτηρίζεται από συναισθησία είναι δυνατό, για παράδειγμα, να "ακούει" τις οσμές, να "βλέπει" τους ήχους και να "μυρίζει" τους ήχους. Το συχνότερο είδος συναισθησίας είναι το να βλέπει κανείς ήχους και το να συνδυάζει αυτόματα αριθμούς με συγκεκριμένα χρώματα.

Παρουσιάζεται ένα μήνυμα που μου έστειλε μια αναγνώστρια για να μοιραστεί μαζί μου την δική της ιστορία για το Τί σημαίνει μάθηση!

Κυρία Mητρακάκη, γεια σας!

Από καιρό ήθελα να σας γράψω αλλά άλλοτε το ξεχνούσα και άλλοτε δίσταζα. Να σας συγχαρώ για την ωραία δουλειά, τις πληροφορίες και τις γνώσεις που προσφέρετε μέσα από το προσωπικό σας blog. Λέγομαι Πλουσίου Μαρία, γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσα σ' ένα χωριό της Χαλκιδικής. Από μικρή μου άρεσαν πολύ το θέατρο και η ζωγραφική. Ας μην σας αναφέρω όμως άλλες λεπτομέρειες νομίζω πως αυτές οι πληροφορίες είναι αρκετές.

Όταν ήμουν μικρή παίζαμε με τη μαμά μου (η μαμά μου είναι απόφοιτος του Δημοτικού) ένα παιχνίδι που μόνο εμείς οι δύο καταλαβαίναμε.

Εκείνη με ρωτούσε :

" Τι χρώμα βάζεις στη λέξη πχ. Ειρήνη ή στη λέξη Πόλεμος ή σε οποιαδήποτε λέξη γράμμα ή αριθμό.

Μαμά η λέξη Ειρήνη είναι πορτοκαλί, έλεγα με μεγάλη φυσικότητα, Ααα! απαντούσε εκείνη. Εγώ βάζω γαλάζιο!"

Η αδερφή μου που ήταν ένα χρόνο μικρότερή μου και δεν κατάλαβε ποτέ τι παιχνίδι παίζουμε. Τα χρόνια περνούσαν και όλες οι λέξεις για μένα είχαν χρώμα, γεύση και μυρωδιά. Κανείς βέβαια εκτός από τη μαμά δεν μπορούσε να παίξει αυτό το παιχνίδι μαζί μου. Όταν έλεγα πως:

" Η μέρα Τρίτη είναι ανοιχτό κίτρινο και έχει γεύση τοστ!" όλοι νόμιζαν οτι τους κορόιδευα ή ότι απλά έλεγα βλακείες να περάσει η ώρα.

Μεγάλωσα και οι αισθήσεις αυτές δεν με εγκατέλειπαν. Όταν οι συμμαθητές μου στο Λύκειο λέγανε:

" Ωχ μετά έχουμε Λατινικά στο άκουσμα της λέξης μου ερχότανε στο μυαλό χυλοπίτες!!

Δεν με έπαιρνε κανείς στα σοβαρά, ούτε καν εγώ η ίδια καθώς δεν ήταν κάτι που το προκαλούσα επίτηδες, απλά συνέβαινε, απλά πάντα θυμόμουν έτσι τον εαυτό μου. Κάποια στιγμή συγκατοικούσα με μια κοπέλα και επειδή ήμασταν μόνες σε ξένη χώρα μιλούσαμε όλη μέρα. Στη διάρκεια της κουβέντας μας της έλεγα:

" Αχ αυτή η λέξη είναι παστίτσιο είναι ροζ, μυρίζει κιμά.... "

Η κοπέλα στην αρχή γελούσε. Μια μέρα όμως με φώναξε και μου είπε: Έχεις συναισθησία, το ξέρεις;" Διάβασα όλα τα άρθρα που υπήρχαν για τη Συναισθησία και ένιωσα περίεργα. Το παιχνίδι που έπαιζα με την μαμά μου, η οποία προφανώς είναι επίσης συναισθητική, λέγεται " Συναισθησία"! Ύστερα από πολλή σκέψη κατάλαβα, τι μου ισχυροποιούσε την φαντασία που είχα ως παιδί αλλά και τι μου αποσπούσε πολύ εύκολα την προσοχή. Οι λέξεις έχουν Χρώμα, Γεύση, Μυρωδιά. Αυτό μερικές φορές μου προκαλεί και μου διεγείρει τις αισθήσεις και έτσι χρειάζεται να ξαναδιαβάσω μια πρόταση ή μια παράγραφο για να καταλάβω τι λέει αφού με την πρώτη ματιά είδα τα χρώματα, γεύτηκα τις λέξεις της και τις μύρισα.

Αυτά! Πιστεύω θα καταλάβετε γιατί σας έγραψα. Καλή συνέχεια στη όμορφη δουλειά σας, σας παρακολουθώ και μ' αρέσουν πολύ τα όσα δημοσιεύετε. Καλή σας μέρα!

Ααα! και το ¨Ασπα" είναι λευκό και έχει γεύση ινδοκάρυδο!

Η πραγματικότητα στην οποία ζει ο καθένας είναι σχετική. Για αυτό είναι απαραίτητο όταν γίνονται διαγνώσεις για Μαθησιακές δυσκολίες και Διάσπασης Προσοχής να διερευνούμε την αιτία και το μηχανισμό που τα προκαλεί. Η γνώση του εαυτού και των δυσκολιών είναι ένα ξεχωριστό έργο που θα βοηθήσει το παιδί να εξηγήσει και να μάθει Ποιος είναι.

Ευχαριστώ θερμά την κ. Μαρία Πλουσίου που δέχτηκε να δημοσιευτεί το μήνυμα της για να μπορέσουν να το διαβάσουν όλοι και ίσως κάποιοι να βρουν τον εαυτό τους ή κάποιον δικό τους μέσα από αυτό.

Περισσότερα για την Συναισθησία:
Αμερικάνικη Ένωση Συναισθησίας
Βιβλίο: Diane Ackerman, Συναισθησία: Η ιστορία των αισθήσεων, Εκδόσεις Περίπλους

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

"Ξέθαψε το"! Παιχνίδι Ανακάλυψης & Προμαθηματικών εννοιών

Όταν χαρίζουμε στα παιδιά εμπειρίες για να εξερευνούν υλικά και αντικείμενα προσφέρουμε απο τις πιο πολύτιμες παιδαγωγικές ασκήσεις. Η ανακάλυψη των ιδιοτήτων και ιδιαίτερων χαρακτηριστικών των αντικειμένων μέσα απο τις αισθήσεις είναι η αρχή για την κατάκτηση πολλών προμαθηματικών εννοιών όπως της Κατηγοριοποίησης και Ταξινόμησης. Το αναμενόμενο αίσθημα περιέργειας ενός παιδιού στη προσχολική ηλικία για τα υλικά που είναι φτιαγμένα ο κόσμος είναι απαραίτητο να ικανοποιείται, μέσα βέβαια από κανόνες ασφαλείας. Έτσι ο λόγος που ένα μωρό πιάνει, ρίχνει, γλύφει, κουνάει ένα αντικείμενο είναι γιατί απλά θέλει να "μάθει" για αυτό όσες περισσότερες πληροφορίες γίνεται.

Παιχνίδια που εξυπηρετούν την περιέργεια και την εξερεύνηση διεγείρουν τις αισθήσεις οι οποίες παραμένουν απο τα βασικά κανάλια μάθησης σε όλη τη παιδική και ενήλικη ζωή. Ένα αντίστοιχο παιχνίδι είναι το: "Ξέθαψε το"!! Πρόκειται για μια δραστηριότητα όπου μέσα σε ένα συνεχές υλικό (άμμος, ρύζι κτλ) κρύβονται διακριτά υλικά (τουβλάκια, ξυλάκια κτλ).

Υλικά: 2 μπολ ή λεκάνες ή ταψιά

και

άμμος παραλίας, χαλίκια
ρύζι
όσπρια
ζυμαρικά πχ. χυλοπίτες
υγρά πχ. σαπούνι, λάδι

Οποιοδήποτε υλικό απο τα παραπάνω χρησιμοποιηθεί θα διεγείρει και με άλλους τρόπους τις αισθήσεις του παιδιού. Επομένως θα μπορούσε κάθε φορά να χρησιμοποιηθεί και άλλο υλικό.

Παιχνίδι: Κρύβουμε μέσα στην άμμο διάφορα μικρά αντικείμενα πχ. τουβλάκια, μπίλιες, αυτοκινητάκια κτλ. και ενθαρρύνουμε το παιδί να βάλει μέσα το χέρι του, να ψάξει και να τραβήξει έξω ότι πιάσει. Αυτό που θα πιάσει θα το βάλει στο άλλο μπολ. Η διαδικασία θα γίνει μέχρι να τελειώσουν τα αντικείμενα. Μόλις ολοκληρώσει αν θέλει να συνεχίσει θα ρίξετε πάλι τα αντικείμενα μέσα στην άμμο και θα επαναλάβει απο την αρχή. Αν το παιδί είναι μεγαλύτερο μπορείτε να του ζητήσετε να κλείσει τα μάτια και να μαντέψει αυτό που μόλις έπιασε.

Βασικά tips: Πρέπει να προτρέπετε αλλά χωρίς να υπάρχει παρέμβαση όσο το παιδί εξερευνά. Του αφήνετε όσο χρόνο θέλει για να πιάσει, να δει, να ακούσει. Η επιτήρηση βέβαια θεωρείται δεδομένη ειδικά όταν το παιδί είναι μικρό και ασχολείται με μικρά αντικείμενα που μπορεί να βάλει στο στόμα του. Η διάρκεια εξαρτάται απο τη διάθεση του παιδιού. Βοηθάει στη λεπτή κινητικότητα, στη συγκέντρωση, στη προμαθηματική έννοια της κατηγοριοποίησης και στην ενίσχυση της περιέργειας που είναι απο τα πιο καθοριστικά στοιχεία της μάθησης.

Λεξιλόγιο: Μπορείτε καθ' όλη τη διάρκεια να χρησιμοποιείτε λέξεις που περιγράφουν τα αντικείμενα όπως: μικρό, μεγάλο, σκληρό, μαλακό, απαλό, ξύλινο, πλαστικό κτλ.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αλλά και με διάφορες παραλλαγές είναι χρήσιμο για παιδιά με αισθητηριακά ελλείμματα και δυσκολίες στην λεπτή κινητικότητα τους. Μπορεί να γίνει απο γονείς, εκπαιδευτικούς, θεραπευτές.

"Να χτίσουμε τα γράμματα"! Άσκηση-Παιχνίδι με πέτρες που θα γίνουν γράμματα.

Η βιωματική κατασκευή των γραμμάτων μέσα απο εναλλακτικούς τρόπους πέρα απο τη γραφή είναι απαραίτητη. Για τα παιδιά που μόλις μαθαίνουν τα γράμματα αλλά και για τα μεγαλύτερα παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες και δυσκολεύονται στον ορθό σχηματισμό των γραμμάτων ο δρόμος είναι η "εμπειρία". Εμπειρία σημαίνει ότι συμμετέχουν περισσότερες αισθήσεις και ότι "εγώ συμμετέχω πιο ενεργά σε αυτό που φτιάχνω". Αυτό σημαίνει ότι η διαδικασία αποτυπώνεται καλύτερα και η πρόσληψη πληροφοριών είναι πιο ολοκληρωμένη.

Μια άσκηση-παιχνίδι που μπορεί να γίνει με πέτρες και βότσαλα απο τη παραλία είναι: "Να χτίσουμε τα γράμματα"!

Υλικά: βότσαλα παραλίας

Άσκηση-Παιχνίδι: Με τις πετρούλες που έχουμε μαζέψει προτρέπουμε το παιδί να σχηματίσει γράμματα που γνωρίζει. Προσπαθούμε η φορά σχηματισμού να είναι ορθή πχ. για το /ο/ να είναι αριστερόστροφη και να φτιάξει μόνο του όσα γράμματα μπορεί.

Διάφορες παραλλαγές που θα κάνουν το παιχνίδι πιο ενδιαφέρον αλλά και παιδαγωγικά πιο αποτελεσματικό είναι:

Να σχηματίσετε το μισό γράμμα, να του πείτε πιο είναι και να ζητήσετε να το ολοκληρώσει.
Να σχηματίσετε το μισό γράμμα, να ρωτήσετε πιο θα μπορούσε να είναι και να το ολοκληρώσει.
Να σχηματίσετε έναν κύκλο και να ζητήσετε να συνεχίσει το παιδί με τις πέτρες για να φτιάξει το /α/, το /δ/, το /ρ/, το /σ/. Κάνοντας αυτό επισημάνετε τις διαφορές μεταξύ τους δηλ. "Είδες, το /σ/ θέλει μια γραμμούλα προς τα δεξιά και το /ρ/ μια γραμμούλα προς τα κάτω"! ή "Το /δ/ είναι πιο ψηλό απο όλα!

Βασικά tips: Πρόκειται για ένα παιχνίδι που σκοπό έχει να εσωτερικευτεί αποτελεσματικότερα ο σχηματισμός των γραμμάτων. Αυτοσχεδιάστε και βάλτε όσο το δυνατόν περισσότερες παραλλαγές θέλετε. Η διάρκεια θα είναι όσο το παιδί ανταποκρίνεται. Ειδικά για παιδιά που δυσκολεύονται μπορεί να είναι και μόνο ένα γράμμα κάθε φορά.

Απευθύνεται: Σε παιδιά Νηπιαγωγείου που μαθαίνουν τα γράμματα, στις πρώτες τάξεις του δημοτικού και ιδιαίτερα σε παιδιά σχολικής ηλικίας με μαθησιακές δυσκολίες για ενίσχυση στη δημιουργία των γραμμάτων. Γίνεται απο γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

"Τι λείπει"; Άσκηση Δυσλεξίας με ένα βασικό εργαλείο.

Έχει παρουσιαστεί το βασικό εργαλείο του Φύλλου Βελτίωσης Γραφής που χρησιμοποιείται στα προγράμματα παρέμβασης at home και οι ασκήσεις που μπορούμε να κάνουμε με αυτό για να ενισχύσουμε τη φωνημική ενημερότητα του παιδιού με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Η συνειδητοποίηση της θέσης κάθε φωνήματος/γράμματος είναι πολύ σημαντική στη διαδικασία της διδασκαλίας με σκοπό να αντιμετωπιστούν συμπτώματα όπως πχ. να "τρώει"/προσθέτει γράμματα στις λέξεις.

Άλλη μία άσκηση που μπορεί να γίνει με τη βοήθεια του Φύλλου Βελτίωσης Γραφής είναι η άσκηση "Τι λείπει;" Εδώ το παιδί βλέπει την απουσία του γράμματος και το συμπληρώνει στη θέση που λείπει.

Άσκηση: Επιλέγετε τις λέξεις με τι οποίες θα δουλέψετε με το παιδί.

Άσκηση: "Τι λείπει;" στο Φύλλο Βελτίωσης Γραφής

Στην εικόνα φαίνεται ότι επιλέχθηκαν δισύλλαβες λέξεις με ένα διπλό συμφωνικό σύμπλεγμα πχ. σφή-κα. Γράφετε τις λέξεις στο φύλλο και παραλείπετε να γράψετε το ένα από τα δύο σύμφωνα.

Αγόρι με μαθησιακές δυσκολίες, Δ' Δημοτικού

Σκοπός είναι το παιδί να συμπληρώσει το γράμμα που λείπει. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους:

Να λέτε τη λέξη στο παιδί, να την ακούει και να γράφει το γράμμα που λείπει.
Να βλέπει τη λέξη, να καταλαβαίνει ποια λέξη είναι αυτή και να γράφει το γράμμα που λείπει.

Μια επόμενη παραλλαγή της άσκησης είναι να λέτε λέξεις και να έχετε ζητήσει απο το παιδί να τις γράφει παραλείποντας το ίδιο ένα γράμμα (όπως στην εικόνα).

Αγόρι με μαθησιακές δυσκολίες, Δ' Δημοτικού

Οι οδηγίες μπορεί να είναι:

Να την γράψεις χωρίς το ν (ή οποιοδήποτε άλλο), χωρίς το δεύτερο (τρίτο, τέταρτο, προτελευταίο κτλ) γράμμα, χωρίς το πρώτο απο τα σύμφωνα που ακούγονται μαζί πχ. φ ερό (φτερό) κτλ.

Πρόκειται για μια άσκηση που απευθύνεται σε παιδιά με δυσκολίες στη φωνημική τους ενημερότητα πχ. παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες και μπορεί να γίνει απο γονείς (με καθοδήγηση απο τον/την ειδικό/ή παιδαγωγό), εκπαιδευτικούς, θεραπευτές.

"Πόσα στο σπίτι μας;" Παιχνίδι Πρώτης αρίθμησης.

Στη σειρά των παιχνιδιών πρώτης αρίθμησης μπορούν να γίνουν πλήθος απο απλά, αλλά με φαντασία, παιχνίδια. Αυτά τα παιχνίδια σκοπό έχουν να λειτουργήσουν ως αφορμή για να κινητοποιήσουν το παιδί να εφαρμόσει και να εξασκηθεί σε πολλές προμαθηματικές έννοιες ώστε να περάσει ομαλά στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών και μεγεθών αργότερα.

Το παιχνίδι "Πόσα στο σπίτι μας"; γίνεται στη Προσχολική προετοιμασία/ενίσχυση at home εύκολα και γρήγορα. Στόχος είναι το παιδί απλά να μετρήσει. Να ξεκινήσει την πρώτη αρίθμηση, διαδοχή αριθμών και να καταγράψει τα σωστά σύμβολα (αριθμούς) μέσα σε πλαίσιο (παράθυρο).

Υλικά: Ένα χαρτί Α4 ή ένα χαρτόνι μεγάλο (που θα κολλήσετε στον τοίχο) σελοτέιπ, ξυλομπογιές ή μαρκαδόρους.

Παιχνίδι: Φτιάχνετε ένα σπίτι (όπως στην εικόνα) και σχηματίζετε παράθυρα τόσα όσα είναι τα αντικείμενα που θέλετε να μετρήσει το παιδί. Κολλάτε το σπίτι στον τοίχο, σε αντίστοιχο ύψος με αυτό του παιδιού. Δίνεται οδηγία στο παιδί τι πρέπει να αριθμήσει κάθε φορά. Το παιδί μετράει και έρχεται να γράψει τον σωστό αριθμό απο τα ζητούμενα αντικείμενα.

Tips:

Αν θέλετε να γίνει πιο "διεγερτικό" για το παιδί, ορίστε συγκεκριμένο χρόνο μέσα στον οποίο θα μετρήσει και θα γράψει τον αριθμό. Χρησιμοποιήστε μια κλεψύδρα ή μετράτε εσείς δυνατά για να καταλαβαίνει και την διάρκεια του χρόνου που του απομένει. Οι παραλλαγές αυτού του παιχνιδιού είναι πολλές και αναφέρονται κάθε φορά στο μέρος που είμαστε πχ. Πόσα στο σχολείο μας; Πόσα στο αυτοκίνητο μας,

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά απο 5 χρονών που γνωρίζουν τους αριθμούς και σε παιδιά με Ανωριμότητα που θέλουν ενίσχυση στην πρώτη αρίθμηση. Γίνεται απο γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ

Ένα βιβλίο & 10 ιδέες για να μην βαρεθεί.

"Η δασκάλα είπε μέσα στο καλοκαίρι να διαβάσουν τα παιδιά ένα λογοτεχνικό βιβλίο αλλά ο γιος μου/η κόρη μου δεν θέλει ούτε να το ακούει. Τι να κάνω; Πως να τον/την πείσω; Φαίνεται κουρασμένος/η."

Ο παραπάνω διάλογος έχει γίνει με γονείς παιδιών που αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες οι οποίοι προσπαθούν να χειριστούν την κούραση του παιδιού και την οδηγία της δασκάλας. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες το οποίο παρακολουθεί και συνεδρίες αποκατάστασης πάντα υπερπροσπαθεί. Προσπαθεί περισσότερο απο τα άλλα παιδιά στο σχολείο, στο διάβασμα στο σπίτι, στα προγράμματα παρέμβασης. Οι γλωσσικές πληροφορίες είναι για αυτό ο πιο δύσκολος τρόπος για να μάθει, να κατανοήσει, να επεξεργαστεί. Επομένως είναι πολύ λογικό στο διάστημα των διακοπών το παιδί να αντιδρά αρνητικά στο ενδεχόμενο πάλι να ασχοληθεί με κάτι που δεν το διασκεδάζει ή χαλαρώνει αλλά το αγχώνει και το θέτει για ακόμη μια φορά αντιμέτωπο με τις δυσκολίες του.

Η οδηγία και η προσωπική τοποθέτηση είναι ότι το παιδί πρέπει οπωσδήποτε να ξεκουραστεί και να παίξει όπως θέλει αυτό. Άλλωστε αυτός είναι και ο τρόπος για να αφομοιώσει τις γνώσεις που πήρε και να τις εφαρμόσει στην καθημερινή του επικοινωνία. Οτιδήποτε θέλουμε να προσθέσουμε στη διάρκεια της ημέρας μέσα στις διακοπές του πρέπει να παίρνει μόνο τη μορφή παιχνιδιού και διασκέδασης.

Έτσι λοιπόν υπάρχουν 10 ιδέες που μπορούν να εφαρμοστούν διαβάζοντας ένα βιβλίο και κάνοντας ενδιαφέρουσες ασκήσεις/παιχνίδια με αφορμή αυτό:

Να ζωγραφίσει τους ήρωες του βιβλίου. Δώστε του ποικιλία υλικών (μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, κηρομπογιές, τέμπερες, δαχτυλομπογιές, κάρβουνο, μεγάλα και μικρά χαρτιά κα.)
Να ζωγραφίσει μια σκηνή απο τη πλοκή του βιβλίου (διαλέξτε μια έντονη σκηνή).
Κολλήστε ένα μεγάλο χαρτόνι στον τοίχο. Πάρτε μαρκαδόρους και φτιάξτε μαζί ένα ενδιαφέρον, πολύχρωμο σχεδιάγραμμα του βιβλίου με τα πρόσωπα και τι γίνεται στην ιστορία.
Βάλτε το να διηγηθεί την ιστορία και μαγνητοφωνήστε το. Αφήστε το μετά να ακούσει την φωνή του. Μπορείτε να το κάνετε και εσείς σαν παιχνίδι.
Παίξτε παντομίμα με την ιστορία του βιβλίου.
Αφήστε το να "ντυθεί" και να παίξει την ιστορία (σε πολλά παιδιά αρέσει η δραματοποίηση της ιστορίας).
Γράψτε σε ένα μεγάλο χαρτόνι μια πρόταση που έχει σχέση με το βιβλίο αλλά κάπου θα έχετε κάνει ένα λάθος. Ανάλογα με την ηλικία και τις δυσκολίες του παιδιού το λάθος θα είναι περισσότερο ή λιγότερο εμφανές. Προτρέψτε το να το διορθώσει.
Παίξτε και προσαρμόστε το παιχνίδι: "Φτιάξε στο ψυγείο τι εννοώ" στην ιστορία του βιβλίου πχ. σχηματίστε τα ονόματα των ηρώων και κάποιο να είναι λάθος ή να λείπει κτλ.
Παίξτε κρεμάλα με στοιχεία του βιβλίου δηλ. βάλτε ως ζητούμενες λέξεις: ονόματα ηρώων, μέρη, γεγονότα (κλοπή, ζημιά κτλ.), διάφορα σχετικά ουσιαστικά, ρήματα
Αρχίστε να διηγήστε το βιβλίο και θα έχετε προετοιμάσει το παιδί ότι όσο θα "λέτε" την ιστορία θα κάνετε "τόσα" λάθη πχ. 4 λάθη. Ενθαρρύνετε να τα εντοπίσει κατά τη διήγηση σας.

Βασικά tips: Υπάρχουν πολλοί εναλλακτικοί τρόποι που μπορούν να εφαρμοστούν ως αφορμές για να ασχοληθεί ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες και όχι μόνο, με ένα βιβλίο. Οι βασικές οδηγίες είναι να είναι το παιδί ξεκούραστο και να δει όλη αυτή την ενασχόληση σαν παιχνίδι. Εμπλέξτε και άλλα παιδιά που μπορεί να είναι μαζί στις διακοπές σε αυτά τα παιχνίδια. Προσέξτε να είναι ένα τη φορά και με απόσταση ημερών ενδιάμεσα για να μην γίνει βαρετή η διαδικασία. Επίσης δεν είναι απαραίτητο να ταιριάζουν όλοι αυτοί οι τρόπο στο κάθε παιδί. Το πιο σημαντικό είναι να μην πιέσουμε και να σεβαστούμε το χρόνο ξεκούρασης του παιδιού.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας που θέλουν να ασχοληθούν δημιουργικά γύρω απο την πλοκή ενός βιβλίου αλλά ιδιαίτερα σε παιδιά με Δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες που δυσκολεύονται και χρειάζονται εναλλακτικούς τρόπους μάθησης.

Τώρα κουτάλι, αύριο μολύβι! Παιχνίδι - άσκηση Λεπτής κινητικότητας.

Έχουν παρουσιαστεί αρκετές φορές δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη των βασικών δεξιοτήτων για να κατακτήσει το παιδί την μηχανική διάσταση της γραφής. Η σωστή λαβή του μολυβιού, ο συντονισμός του χεριού-ματιού (να στοχεύσω με τα μάτια μου και το χέρι μου να ακολουθήσει τη σωστή πορεία), η συγκέντρωση, η αναγνώριση των μορφών, η κινητικότητα του καρπού είναι κάποιοι απο τους παράγοντες για την κατάκτηση της κίνησης της γραφής η οποία αποτελεί την κορυφή της λεπτής κινητικότητας. Ιδιαίτερα για παιδιά που παρουσιάζουν κάποιο έλλειμμα στις παραπάνω δεξιότητες τέτοια παιχνίδια είναι απαραίτητο να γίνονται ως εξάσκηση.

Άλλη μια τέτοια δραστηριότητα που κάνουμε στη Προσχολική προετοιμασία/ενίσχυση at home αναφέρεται στη χρήση του κουταλιού. Φτιάξτε εύκολα τις συνθήκες του παιχνιδιού και αφήστε το να παίξει το: "Ας γεμίσουμε με το κουτάλι"!

Υλικά: δυο μπολ (βάζα, πιάτα), ένα μεγάλο πλαστικό κουτάλι και το υλικό που θα έχετε μέσα στο μπολ.

Υλικά για τα μπολ είναι:

όσπρια
χαλίκια, άμμο
ξηροί καρποί
πολύχρωμες μπίλιες, χάντρες
βόλοι
καραμελάκια
συνδετήρες
ζυμαρικά πχ. χυλοπίτες, κριθαράκι
ρύζι
καφές, ζάχαρη, αλάτι

* οποιοδήποτε υλικό που μπορεί να μεταφερθεί με κουτάλι και μπαίνει στα μπολ είναι κατάλληλο.

Δραστηριότητα: Θα αναλύσουμε σε βήματα: 1) τοποθετούμε τα μπολ δίπλα-δίπλα, 2) ζητάμε απο το παιδί με το κουτάλι να μεταφέρει κουταλιά-κουταλιά όλο το υλικό που έχουμε απο το ένα μπολ στο άλλο και 3) μόλις τελειώσει γυρνάει πάλι το υλικό στο αρχικό μπολ και αν θέλει, επαναλαμβάνει. Είναι σημαντικό να υπάρχουν κάποια βήματα ώστε το παιδί να γνωρίζει τη διαδικασία, να συνειδητοποιήσει ότι είναι κάτι που μπορεί να κάνει και μπορεί να το ελέγξει αλλά και για να εξασκηθεί στην αλληλουχία των βημάτων και στην ακολουθία οδηγιών.

Βασικά tips: Είναι αποδεδειγμένο ότι το παιδί προσχολικής ηλικίας δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον σε δραστηριότητες που θυμίζουν "μαγειρική" και γενικά δημιουργική εργασία με ποικιλία υλικών. Εκμεταλλευτείτε αυτό το ενδιαφέρον και όποτε "βαριέται" τα παιχνίδια του δώστε του την ευκαιρία να παίξει αυτό το απλό παιχνίδι. Είναι σημαντικό όμως να μην παραβιάζονται τα όρια αντοχής του παιδιού, οι ρυθμοί του και η διάθεση του.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά απο 2 ετών και είναι χρήσιμη για παιδιά που δυσκολεύονται με την επιδεξιότητα των κινήσεων στα άνω άκρα. Γίνεται εύκολα στο σπίτι απο γονείς αλλά και εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

"Ψάξε, βρες, ταίριαξε"! Παιχνίδι Αντιστοίχησης & Πρώτης αρίθμησης

Το συνταίριασμα αντικειμένων μεταξύ τους, ως προς το μέγεθος του συνόλου τους, είναι η αρχή για τη βασική αρίθμηση. Όταν κάποιο σύνολο είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο απο το διπλανό του γίνεται κατανοητό ότι δεν αντιπροσωπεύονται απο τον ίδιο αριθμό. Το ένα θα έχει 2 πράγματα και το άλλο 3 πράγματα. Ο καλύτερος τρόπος για να δείξει κανείς στα παιδιά, προσχολικής ηλικίας, αυτή τη σχέση μεταξύ των συνόλων είναι η αντιστοίχηση "ένα προς ένα". Δηλαδή όταν έχουμε 3 πέτρες και 2 παιδιά και αντιστοιχήσουμε την κάθε πέτρα με ένα παιδί αμέσως καταλήγουμε ότι δεν είναι ίσα αλλά ότι μια πέτρα "περισσεύει", ότι "είναι περισσότερες οι πέτρες απο τα παιδιά".

Όλη αυτή η διαδικασία βοηθάει και στην εσωτερίκευση ενός βασικού λεξιλογίου καθώς και στη διάταξη των συνόλων κατα μέγεθος πχ. 2 αχλάδια, 3 μήλα, 4 πορτοκάλια. Παιχνίδια που αναγκάζουν τα παιδιά να χρησιμοποιήσουν την αντιστοιχία "ένα προς ένα" είναι πολύ σημαντικό να γίνονται αφού προωθούν και ενισχύουν αυτή τη βασική προμαθηματική έννοια.

Ένα τέτοιο παιχνίδι είναι: "Ψάξε, βρες, ταίριαξε"! το οποίο γίνεται όταν το παιδί κάνει περίπατο έξω απο το σπίτι.

Υλικά: οτιδήποτε φυσικό αντικείμενο που μπορεί να μαζέψει ένα παιδί στη βόλτα του, στο κήπο, στη παραλία όπως: κλαδάκια, πετρούλες, φτερά, κοχύλια, φύλλα, και ένα σακουλάκι.

Δραστηριότητα: Βάζουμε το παιδί όταν είναι έξω απο το σπίτι να μαζέψει διάφορα πράγματα που βρίσκει και να τα βάλει στο σακουλάκι. Όταν επιστρέψουμε στο σπίτι αδειάζουμε το σακουλάκι και βάζουμε σε ομαδούλες τα ίδια αντικείμενα πχ. όλα τα κλαδάκια, τα κοχύλια κτλ. Έπειτα ζητάμε απο το παιδί να ταιριάξει "ένα προς ένα" τα πραγματάκια των συνόλων. Μόλις τελειώσει γίνονται ερωτήσεις: Ποιό είναι μεγαλύτερο; Ποιο είναι μικρότερο; Ίσο;

Λεξιλόγιο: ίσο, στοιχείο, μέλος, σύνολο, ομάδα, κατηγορία, μεγαλύτερο, λιγότερο, περισσότερο, αντιστοιχώ, ζευγάρι.

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας απο 3 ετών για την εκκίνηση της βασικής αρίθμησης και σε παιδιά με Ανωριμότητα για εξάσκηση στις προμαθηματικές έννοιες. Μπορεί να γίνει απο γονείς, εκπαιδευτικούς, θεραπευτές.

Dyslexia at home

Σελίδες