Να κάνει το δάσκαλο! Πως θα μάθουμε στο δυσλεξικό παιδί να κατανοεί τις πληροφορίες ενός κειμένου


Το παιχνίδι ρόλων μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικό κίνητρο κατά τη μαθησιακή διαδικασία παιδιών με ΜΔ. Ως υπεύθυνοι της διδασκαλίας παιδιών με ΜΔ πρέπει να δημιουργούμε τις συνθήκες για τέτοιες δραστηριότητες συνδυάζοντας τις με τη βελτίωση της προφορικής και γραπτής τους έκφρασης. 

Σε μια τέτοια άσκηση ο παιδαγωγός βάζει το παιδί να κάνει το δάσκαλο! Πρόκειται για μια άσκηση επέκτασης του προφορικού του λόγου, της ακουστικής μνήμης και της πρόσληψης νοημάτων. 

Οι οδηγίες και τα βήματα της άσκησης:

  • Διαβάζουμε δυνατά μια μικρή ιστορία με αρχή, μέση και τέλος.
  • Έπειτα ζητάμε να δώσει Τίτλο, Κεντρική ιδέα, Πλαγιότιτλους.
  • Αν δυσκολεύεται στους πλαγιότιτλους ξαναδιαβάζουμε μια, μια τη κάθε παράγραφο και κάνοντας ερωτήσεις βοηθάμε να εξάγει ένα τίτλο.
  • Αφού ολοκληρωθεί και αυτό το βήμα ζητάμε από το παιδί να γίνει ο δάσκαλος! Θέλουμε να φανταστεί ότι το ίδιο διάβασε το κείμενο σε μαθητές και τώρα πρέπει να τους κάνει ερωτήσεις για να διαπιστώσει Τι κατάλαβαν! 
  • Σκοπός είναι να εξάγει ερωτήσεις σύμφωνα με τα δεδομένα της ιστορίας πχ. Που έγινε; Πότε έγινε; αλλά και να το κατευθύνουμε να σκεφτεί πιο γενικές-ερμηνευτικές ερωτήσεις σχετικά με το γενικό θέμα που διαπραγματεύεται η ιστορία πχ. Γιατί πρέπει να αγαπάμε τα ζώα; Τι σημαίνει φιλία; Πότε εμείς οι άνθρωποι νιώθουμε προδομένοι κτλ.

Με αυτό το τρόπο το παιδί μαθαίνει να αποσυνθέτει το κείμενο σε ενότητες, να διακρίνει τις γλωσσικές πληροφορίες και να συνειδητοποιεί τη χρονική και νοηματική εξέλιξη. Επίσης κατανοεί πως από ένα κείμενο προκύπτουν διάφοροι προβληματισμοί και εκπαιδεύεται να επεξεργάζεται αφηρημένες έννοιες.


Tip: 
Μια πολύ καλή τεχνική είναι και η ηχογράφηση των όσων λέει. Το παιδί ακούει το τρόπο που χρησιμοποιεί το προφορικό λόγο και εντοπίζει μόνο του τα λάθη βελτιώνοντας έτσι τη μεταγνωστική του ικανότητα και αυτοδιόρθωση!


Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ  


Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter

5 ασκήσεις για πολλαπλές δραστηριότητες γραπτού λόγου σε παιδιά με Δυσλεξία


Στα παιδιά με δυσκολίες είναι άκρως απαραίτητο να δίνονται πολλαπλές ευκαιρίες για εμπειρίες γραφής με διαφορετικές μορφές γραπτού λόγου. Συστηματικά πρέπει να τροφοδοτούνται με δραστηριότητες που εναλλάσσονται και τα βοηθούν να εκφράσουν σκέψεις και ιδέες στο χαρτί.

Το επίπεδο δυσκολίας πρέπει να κλιμακώνεται σιγά, σιγά ξεκινώντας απο αυτό που δημιουργεί πιο εύκολα τη συνθήκη να σκεφτεί και να γράψει και να καταλήγει σε αυτό που απαιτεί περισσότερο επεξεργασία και βελτιωμένες ικανότητες έκφρασης. Αυτός είναι και ο λόγος που ξεκινάμε απο τη πρόταση με σκοπό να περάσουμε πιο πετυχημένα αργότερα στο κείμενο. 

Οι ασκήσεις που μπορούν να γίνουν σε επίπεδο πρότασης είναι πολλές και πάντα η μια άσκηση αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία παραλλαγών της ανάλογα πάντα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού με δυσκολίες. Θα αναφέρουμε 5 ασκήσεις που βοηθούν στη παραγωγή γραπτού λόγου σε επίπεδο πρότασης.


1η: Συμπλήρωση λέξεων σε προτάσεις

Κολλάμε λευκά χαρτάκια σε ήδη σχηματισμένες προτάσεις ή τις ξαναγράφουμε παραλείποντας τις λέξεις!

Σε αυτή την άσκηση το παιδί πρέπει να σκεφτεί και να καταλήξει, απο τις λέξεις που υπάρχουν ήδη στη πρόταση, ποια είναι αυτή η λέξη που θα ταίριαζε περισσότερο να μπει στο κενό και σε ποια μορφή, ώστε να παραχθεί ένα σαφές νόημα.

2η: Αντικατάσταση λέξεων ή φράσεων

Αντικαθιστά το υπογραμμισμένο μέρος!

Εδώ θέλουμε το παιδί να αντικαταστήσεις το υπογραμμισμένο μέρος της πρότασης και να πει με άλλο τρόπο το ίδιο πράγμα. Έτσι συνειδητοποιεί τις λειτουργίες του Λόγου καλύτερα αφού βλέπει ότι μπορούμε με πολλούς τρόπους να πούμε το ίδιο πράγμα. Σε αυτή την άσκηση οι παραλλαγές θα μπορούσαν να είναι πολλές.

Για παράδειγμα:
  • να αντικαταστήσει τα επίθετα με άλλα επίθετα
  • να αντικαταστήσει τα ρήματα με συνώνυμα ή με παρόμοια σημασία
  • να αντικαταστήσει το επίθετο ή το ρήμα με το αντίθετο του αλλάζοντας το νόημα

3η: Να συμπληρώσει τη συνέχεια σε ημιτελείς προτάσεις

Μια πολύ απλή άσκηση η οποία αναγκάζει το παιδί να σκεφτεί και να γράψει τη συνέχεια. Είναι προπομπός για τις ασκήσεις κειμένου όταν αργότερα θα του ζητήσουμε να γράψει τη συνέχεια μιας ιστορίας. Καλό είναι να σταματάμε τη πρόταση αρχικά σε ένα ενδιαφέρον και έντονο σημείο διεγείροντας έτσι τη προσοχή του παιδιού.

Παράδειγμα: Η Μαρία κολυμπούσε στη θάλασσα ήσυχη όταν..........!

4η: Σύνθεση και αποσύνθεση προτάσεων

Για τη σύνθεση: δίνουμε δυο ή περισσότερες προτάσεις και ζητάμε να μας τις ενώσει σε μια. Φαίνεται απλή αλλά τα παιδιά με δυσκολίες πολλές φορές δυσκολεύονται να βρουν αυτές τις μικρές συνδετικές λέξεις που θα συνδέσουν με συντακτική επιτυχία τις προτάσεις.

Παράδειγμα: Η κυψέλη είναι γεμάτη μέλισσες. Οι μέλισσες βουίζουν δυνατά. = Η κυψέλη είναι γεμάτη μέλισσες που βουίζουν δυνατά! 

Για την αποσύνθεση: πρέπει να γίνει η ακριβώς αντίθεση διαδικασία, δηλαδή το νόημα μιας πρότασης να το αποδώσει σε δυο ή περισσότερες. Εδώ θέλουμε το παιδί να γίνει φλύαρο.

Παράδειγμα: Ο Πέτρος συνάντησε στο γήπεδο τους φίλους του. = Ο Πέτρος πήγε στο γήπεδο. Στο γήπεδο συνάντησε τους φίλους του.

5η: Παζλ λέξεων 

Δίνουμε τα χαρτάκια μπερδεμένα και το παιδί προσπαθεί να βρει τη πρόταση!

Σε αυτή την άσκηση γράφουμε σε χαρτάκια λέξεις οι οποίες συνδυάζοντας τις δημιουργούν μια πρόταση και θέλουμε απο το παιδί να ανακαλύψει αυτόν τον πετυχημένο συνδυασμό. 


Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ  

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter


Βάλε τη λέξη που λείπει! Άσκηση Γραπτού κειμένου και Δυσλεξία


Ο γραπτός λόγος είναι ένα κεφάλαιο στη σχολική ζωή των παιδιών με Δυσλεξία και ΕΜΔ που τα φέρνει αντιμέτωπα με όλες τις μορφές των δυσκολιών τους. Οι κανόνες της δομής, του περιεχομένου και της μορφής που απαιτείται να ακολουθεί ένα ολοκληρωμένο κείμενο είναι απαραίτητο να διδαχθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αυτοματοποιηθούν απο το δυσλεξικό παιδί και να τους εφαρμόζει σε όλα τα είδη κειμένων.

Οι ασκήσεις που συμπεριλαμβάνονται σε ένα πρόγραμμα παρέμβασης για τη διδασκαλία του γραπτού λόγου, είτε πρόκειται για τη πρόσληψη/κατανόηση των πληροφοριών ενός διαβασμένου κειμένου είτε για την αυθόρμητη παραγωγή ενός κειμένου πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένη σειρά με ανάλογο βαθμό δυσκολίας.

Μια άσκηση σε επίπεδο έτοιμου κειμένου είναι και αυτή που παρουσιάζεται παρακάτω με σκοπό την εξάσκηση στην ανάκληση λέξεων, τη διατήρηση του νοήματος και της αλληλουχίας των νοημάτων.

Άσκηση: Δίνουμε ένα έτοιμο κείμενο στο παιδί (εδώ προτιμάμε να εκμεταλλευτούμε τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του) όπου λείπουν λέξεις και τις οποίες πρέπει να συμπληρώσει φροντίζοντας να "βγαίνει νόημα". Οι λέξεις που παραλείπονται μπορεί να είναι απο διάφορες κατηγορίες ή μόνο απο μια πχ. τα ρήματα, τα επίθετα, οι σύνδεσμοι κτλ.


Ένα παράδειγμα

Παραλείπουμε λέξεις για να τις συμπληρώσει το παιδί!
Σε αυτό το παράδειγμα χρησιμοποιήσαμε ως κείμενο ένα γνωστό παραμύθι. Κολλήσαμε μικρά χαρτάκια (αυτοκόλλητες άσπρες ετικέτες) πάνω στις λέξεις που θέλαμε να παραλείψουμε. Μετά βγάλαμε φωτοτυπία πάνω στην οποία το παιδί συμπλήρωσε τις λέξεις που ταιριάζουν.

Tip: 
Αρχικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κείμενα από γνωστά παραμύθια, ποιήματα, τραγούδια ώστε να μειωθεί το άγχος του δυσλεξικού παιδιού της πρώτης επαφής με ένα εντελώς άγνωστο κείμενο!


Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ  

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter