"Πως λέω τον πατέρα του μπαμπά μου;" ! Λογικός συνειρμός και Δυσλεξία.

Ένα αγόρι της Γ' Δημοτικού σε γραπτή ερώτηση που του δόθηκε σε εξατομικευμένη παρέμβαση:"Πως φωνάζω τον πατέρα του μπαμπά μου"; απάντησε το όνομα του πατέρα του. Του ζητήθηκε να την ξαναδιαβάσει προσεκτικά αυτή τη φορά και η απάντηση ήταν:"Δεν την καταλαβαίνω αφού τον μπαμπά μου τον λένε Γιάννη"!

Η ύπαρξη των λέξεων: "φωνάζω" και "μπαμπάς" τον παρέπεμψαν κατευθείαν στο όνομα του πατέρα του. Οι υπόλοιπες λέξεις δεν συνέβαλλαν στο νόημα της ερώτησης.

Η ανάγνωση και η κατανόηση του γραπτού λόγου σημαίνει πρώτα απο όλα, αποκωδικοποίηση. Οι διάφορες μορφές που παίρνει η ίδια λέξη μέσα στις προτάσεις μας παραπέμπουν και σε άλλο νόημα κάθε φορά. Έτσι όταν η λέξη "μαμά" εμφανίζεται στην Ονομαστική πτώση σε μια πρόταση συνήθως θα περιμένουμε: η μαμά να /είναι/κάνει/αισθανθεί/πάθει/ κάτι πχ. "Η μαμά είναι όμορφη"! Όταν η ίδια λέξη όμως αλλάξει μορφή δηλ. μπει ένα τελικό /ς/ στο τέλος της τότε περιμένουμε ότι κάτι θα είναι "της μαμάς" πχ. "Η τσάντα της μαμάς μου είναι καφέ"!

Όλα αυτά λοιπόν είναι τα στοιχεία που μας βοηθούν εμάς ως αναγνώστες όταν διαβάζουμε ένα κείμενο να κατανοούμε το νόημα του. Μπορούμε να διακρίνουμε ανάλογα με την "μορφή" της λέξης τι συνεπάγεται. Αυτό είναι άκρως απαραίτητο όταν αναφερόμαστε σε ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν. Το πιο σημαντικό για να απαντήσω στην ερώτηση είναι να "καταλάβω τι με ρωτάει" και έπειτα να γίνουν οι κατάλληλοι λογικοί συνειρμοί για να απαντήσω.

Μια άσκηση που μπορεί να γίνει για να ενισχυθεί η δυνατότητα αποκωδικοποίησης, λογικής επαγωγής και συνδυαστικής σκέψης είναι οι "Λογικές ερωτήσεις"!

Οι "Λογικές ερωτήσεις" στοχεύουν στην κατάληξη λογικών συμπερασμάτων. Με απλές λογικές ερωτήσεις που δεν χρειάζονται γνώσεις για να απαντηθούν αλλά μόνο απλή κατανόηση του γραπτού λόγου θα απαντάει γραπτά το παιδί σε Λογικές ερωτήσεις.

Η άσκηση σε αγόρι Γ' Δημοτικού με Δυσλεξία.
Οι κυκλωμένες λέξεις ήταν αυτές που χρειάστηκε να τονιστούν για να γίνει κατανοητό το νόημα της ερώτησης.

Παραδείγματα ερωτήσεων:

• Συγγενικών σχέσεων πχ. Πως φωνάζω τον πατέρα του μπαμπά μου; Πως φωνάζω τη μητέρα της μαμάς σου; Τι της είμαι της γιαγιάς μου;

• Ερωτήσεις με ζώα πχ. Πως λέμε το μωρό του σκύλου;

• Χωροχρονικές πχ. Το μεσημέρι είναι πριν ή μετά από το πρωί; Ποια είναι η μέρα πριν τη Πέμπτη; Γράψε τη μια από τις δυο μέρες που δεν πάμε σχολείο, Η νύχτα είναι στην αρχή ή στο τέλος της ημέρας;

• Λογικά προβλήματα πχ. Αν σηκώσω το ένα από τα δύο μου πόδια θα πέσω; Αν κλείσω το ένα από τα δύο μου μάτια θα βλέπω; Αν κόψω το ένα από τα τέσσερα πόδια μιας καρέκλας και καθίσω θα πέσω;

Υπάρχουν πολλές τέτοιες ερωτήσεις που μπορούν να γίνουν στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες οι οποίες θα μάθουν να καθοδηγούν το παιδί να καταλάβει το νόημα της πρότασης.
Βασικό tip: Είναι ερωτήσεις που μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για να ανακαλύψετε και άλλα κενά που έχει το παιδί και ανάλογα να ενισχύσετε. Για παράδειγμα στο παιδί που δόθηκαν οι παραπάνω ερωτήσεις χρειάστηκε να σχεδιαστεί ένα οικογενειακό δέντρο για να κατανοήσει τις σχέσεις μεταξύ των συγγενών του και να δουλέψουν και οι γονείς παράλληλα αυτό το κενό μέσα από φωτογραφίες. Επίσης είναι μια άσκηση που εξασκεί το παιδί στην σημασιολογία και στο γραπτό λόγο.
Απευθύνεται: Σε παιδιά Δημοτικού με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία. Μπορεί να γίνει από γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.
Διαβάστε επίσης Τι κάνω και Ποιός είμαι;!

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter