"Αν η μαμά ακούσει καλά λόγια θα συνεχίσω το χορό"!! Δραστηριότητες και Δυσλεξία.




Η Μ, ένα κοριτσάκι με δυσγραφία και δυσορθογραφία:
"Κυρία αν η μαμά μου ακούσει καλά νέα
(από εμένα εννοούσε) θα με ξαναγράψει στο χορό"!

Ο Π, ένα αγόρι της Δ' Δημοτικού με δυσαναγνωσία και σημασιολογικά ελλείμματα:
"Η μαμά με ξέγραψε απο το ποδόσφαιρο γιατί δεν προλάβαινα να διαβάσω"!

Ο Φ, μαθητής της Γ' Δημοτικού με δυσλεξία:
"Κυρία μου άρεσε πολύ το πιάνο αλλά δεν πηγαίνω πια για να διαβάζω"!

Τέλος ο Π είναι ένα αγόρι της ΣΤ' Δημοτικού που έχει δυσλεξία, έντονη διάσπαση προσοχής και κινητική ανησυχία. Δυσκολεύεται να διαβάσει και μπορεί να συγκεντρωθεί ελάχιστα λεπτά της ώρας. Στο σχολείο δεν τα καταφέρνει καλά και η σχολική του υποεπίδοση είναι εμφανής. Πηγαίνει όμως ποδόσφαιρο και είναι αρχηγός της ομάδας. Μιλάει για αυτό με μεγάλη περηφάνια και αποτελεί το σημείο αναφοράς του για την εικόνα του εαυτού του. Αν ο Π δεν είχε την επίδοση του ως αθλητής το μόνο που θα καθόριζε την αξία του ως ικανός ή μη θα ήταν το σχολείο.

Το παιδί με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύεται να αντεπεξέλθει εκεί που οι συνομήλικοι του μπορούν, στο σχολείο. Το μεγαλύτερο ποσοστό της καθημερινότητας του το περνά κάνοντας πράγματα που έχουν σχέση με γλωσσικές πληροφορίες οι οποίες δίνονται με τρόπο που αυτό δεν το βοηθούν να καταλάβει. Η αξία του ορίζεται με το αν μπορεί ή όχι να διαβάσει εύκολα, να καταλάβει και να απαντήσει, να γράψει γρήγορα και χωρίς λάθη, να θυμηθεί. Το γεγονός ότι ο συνομήλικος του ή ακόμα και μικρότερα παιδιά μπορούν ενώ ο ίδιος δυσκολεύεται βιώνεται ως αποτυχία.


Γίνεται λοιπόν περισσότερο απο απαραίτητο να δίνεται η ευκαιρία στο παιδί με Δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες να κάνει κάτι που το ευχαριστεί και να μην αξιολογείται μόνο απο την σχολική του επίδοση. Άλλωστε οι ίδιες οι δραστηριότητες διδάσκουν δεξιότητες και ενισχύουν τομείς που τα παιδιά χρειάζονται.

Αναφέρονται 3 βασικές δραστηριότητες και τι προσφέρουν στο παιδί με ΕΜΔ:

  • Τα αθλήματα ή άλλες κινητικές δραστηριότητες πχ. ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χορός κτλ. προσφέρουν:
α) Να συγκρατεί και να ακολουθεί προφορικές οδηγίες.

β) Να ακολουθεί διαδοχή βημάτων.

γ) Ενίσχυση στη χωροταξική αντίληψη. Την θέση του εαυτού του και των άλλων σε σχέση με τον χώρο πχ. γήπεδο, αίθουσα χορού.

δ) Στην περίπτωση του χορού το παιδί ενισχύει και την ρυθμική του ακολουθία.

  • Η μουσική προσφέρει:
α) Να μπορεί το παιδί να διαβάζει μια συμβολική γλώσσα (νότες) και να κωδικοποιεί και αποκωδικοποιεί. Ότι ακριβώς χρειάζεται και στην ανάγνωση (αποκωδικοποίηση) και γραφή (κωδικοποίηση).
β) Ενίσχυση της ακουστικής μνήμης.

  • Οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες πχ. ζωγραφική, χειροτεχνίες κτλ. προσφέρουν:
α) Ενίσχυση της έκφρασης χωρίς τη χρήση της γλώσσας.
β) Ενίσχυση της λεπτής κινητικότητας πχ. πινέλο, ψαλίδι κτλ.
γ) Ενίσχυση οπτικής διάκρισης.

Η συμμετοχή του παιδιού σε δραστηριότητες που απολαμβάνει λειτουργεί πάντα ως ένας σημαντικός αντισταθμιστικός παράγοντας αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης. Τα πλεονεκτήματα είναι πολύ περισσότερα απο όσα αναφέρονται και έχουν να κάνουν με την πεποίθηση ότι το παιδί ανήκει κάπου που μπορεί να εκφράσει άνετα την προσωπικότητα και τις ικανότητες του. Επίσης συμβάλλουν εξαιρετικά στην ανεξαρτησία και αυτονόμηση του παιδιού.

Βασικό tip: Όλα αυτά τα εξωσχολικά ενδιαφέροντα είναι θετικά μόνο όταν το παιδί με ΕΜΔ έχει τη διάθεση να λάβει μέρος. Η επιλογή πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τη συγκατάθεση του παιδιού και να μην το φέρνει αντιμέτωπο πάλι με αυτά που το δυσκολεύουν. Για το κάθε παιδί κάτι διαφορετικό κινεί την διαδικασία έκφρασης, δημιουργίας και εκτόνωσης.

Δείτε το Jackie Stewart:"Είμαι ηλίθιος;"
Δείτε το "Είμαι δυσλεκτικός. Τι με δυσκολεύει περισσότερο και σε τι είμαι καλύτερος;"

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



Τα αντίθετα! Άσκηση-παιχνίδι Δυσλεξίας και λεξιλογίου.


Το πλούσιο ή φτωχό λεξιλόγιο συμμετέχει σε μεγάλο βαθμό στην απόδοση τους παιδιού ως μαθητή. Αυτό είναι άλλωστε που θα κάνει και την διαφορά όταν στο παιδί ζητηθεί να εξηγήσει κάτι, να περιγράψει ένα περιστατικό, να εκφράσει τις σκέψεις και τις ιδέες του, είτε γραπτά είτε προφορικά. Βέβαια δεν αφήνουμε στην άκρη και την ικανότητα του παιδιού να κατανοεί αυτό που διαβάζει σε όλο του το βάθος. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο θα πρέπει να έχει ένα ικανό αποθηκευμένο σημασιολογικό λεξιλόγιο. Στα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες το λεξιλόγιο είναι αδύναμο και φτωχό. Το παιδί με ΕΜΔ δεν αποθηκεύει μεγάλο ποσοστό των λέξεων και αυτές που γνωρίζει δυσκολεύεται να τις ανακαλέσει.

Κρίνεται λοιπόν πολύ σημαντικό να βοηθήσουμε το παιδί να αυξήσει το λεξιλόγιο του. Μια απο τις ασκήσεις που γίνονται στις εξατομικευμένες συνεδρίες και μπορούμε να κάνουμε είναι "Τα αντίθετα"! Θα διδάξουμε λέξεις σε σχέση με τις αντίθετες τους. Ο τρόπος για να γίνει αυτό είναι με κάρτες. Πρόκειται για φθηνές κάρτες που υπάρχουν στα περισσότερα βιβλιοπωλεία και βοηθούν πολύ στην διαδικασία.



Πως μπορούμε να παίξουμε με τις παιχνιδοκάρτες των αντιθέτων;

  • Μπορούμε να κάνουμε ένα απλό παιχνίδι αντιστοίχησης. Να βάλουμε τις κάρτες ανοιχτές πάνω στο τραπέζι και να ζητήσουμε από το παιδί να ταιριάξει τις αντίστοιχες αντίθετες για την κάθε μία.
  • Παίζουμε και εμείς μαζί του για να γίνει η διαδικασία πιο ενδιαφέρουσα. Όποιος βρίσκει το σωστό αντίθετο ζευγάρι το κρατάει και νικάει αυτός με τα περισσότερα ζευγάρια.
  • Παραλλάσσουμε το παιχνίδι και το μετατρέπουμε και σε παιχνίδι μνήμης. Αφού πρώτα μάθουμε και διδάξουμε στο παιδί τα αντίθετα ζευγάρια πχ. το αντίθετο του "κρύου" είναι το "ζεστό" τότε βάζουμε τις κάρτες κλειστές πάνω σε ένα τραπέζι και ζητάμε από το παιδί να βρει τις αντίθετες κάρτες. Όποιος βρίσκει τα ζευγάρια τα κρατάει και νικάει αυτός με τα περισσότερα.
  • Για κάθε αντίθετο ζευγάρι οι κάρτες δείχνουν εικόνες που βοηθούν το παιδί να δει αυτό που οι λέξεις "του λένε". Έτσι στις αντίθετες λέξεις "χαμηλά-ψηλά" δείχνει ένα παιδάκι που είναι χαμηλά σε μια σκάλα και ψηλά στην ίδια σκάλα. Ζητάμε από το παιδί να μας προτείνει ποιες άλλες εικόνες θα έβαζε το ίδιο για αυτές τις αντίθετες λέξεις. Αυτό βοηθάει να αποτυπωθούν καλύτερα οι λέξεις και οι συνειρμοί γύρω απο αυτές.
  • Χρησιμοποιήστε τις κάρτες με τις αντίθετες λέξεις για να φτιάξει το παιδί προτάσεις με αυτές πχ. με το ζευγάρι "σκληρό-μαλακό" θα φτιάξει μια πρόταση για την κάθε λέξη.
  • Γράψτε εσείς προτάσεις με κενά στις λέξεις των αντιθέτων που έμαθε και ζητήστε να τις συμπληρώσει πχ. 1)Άφησα το παράθυρο _______ και βγήκε έξω η γάτα. 2)Ευτυχώς ήταν το παράθυρο _______ και για αυτό δεν μπήκε η βροχή μέσα. (ανοιχτό-κλειστό)
  • Πείτε προφορικά μια πρόταση χρησιμοποιώντας πχ. τη λέξη "όμορφο" όπως: "Το καινούργιο μου φόρεμα είναι πολύ όμορφο"! και ζητήστε απο το παιδί να φτιάξει την αντίστοιχη "αντίθετη" πρόταση δηλ. "Το παλιό μου φόρεμα είναι άσχημο"!
Με αυτούς τους τρόπους και με άλλες αυτοσχεδιαστικές ασκήσεις μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις "παιχνιδοκάρτες" για να εμβαθύνετε περισσότερο σε αυτά που θέλετε να διδάξετε στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες. Η χρήση των εικόνων είναι πάντα ένας πολύ πιο αποτελεσματικός τρόπος εκμάθησης για τα παιδιά που "σκέφτονται με εικόνες" και οι γλωσσικές πληροφορίες τους είναι δύσκολες στην επεξεργασία.
Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά απο 4 ετών που θέλουν να αναπτύξουν το λεξιλόγιο τους και ιδιαίτερα χρήσιμο σε παιδιά με Δυσλεξία/ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Μπορεί να γίνει σαν άσκηση και παιχνίδι απο γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

Δείτε το "Τράβα το ξυλάκι"! Παιχνίδι-άσκηση Κατηγοριοποίησης και Δυσλεξίας.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter




"Οι αναμνήσει του καλοκαιριού"! Δείγμα γραφής ειδικών μαθησιακών δυσκολιών.

Έκθεση ενός αγοριού με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες της Δ' Δημοτικού.


Απόδοση του κειμένου:
Θέμα: "Οι αναμνήσεις του καλοκαιριού"
"Το καλοκαίρι που πέρασε πήγα στην Λούτσα και πήγαινα για μπάνιο και καθόμασταν έξω μετά ήρθε ο μπαμπάς και τον χτύπησε λίγο στο γόνατο και μετά ήρθα εγώ και όταν τον είδα έτσι φώναξα τη μαμά και τον πήγε στο νοσοκομείο και ένιωσα λύπη και μετά πήγαμε στο σπίτι και του είχανε βάλει χανζαπλαστ και μετά γυρίσαμε στην Αθήνα και ήμασταν καλά και βλέπαμε ένα δικό μου έργο με καράτε και μετά πήγαμε να φάμε και μετά εγώ με τον μπαμπά χτυπήσαμε κατα λάθος τη μαμά και της βάλαμε οινόπνευμα και μετά ήμασταν καλά και μετά όμως έπιασε φωτιά και μετά ήρθανε τέσσερις πυροσβέστες και την έσβησαν την φωτιά και μπήκαμε στο σπίτι και χτίσαμε το σπίτι μας και μετά ζήσαμε σε αυτό το σπίτι.
Τέλος."

Το κείμενο αυθόρμητης γραφής ανήκει σε έναν μαθητή με μαθησιακές δυσκολίες 11 χρονών και παρατηρούνται τα εξής στοιχεία:

  • Έντονη κακογραφία
  • Ορθογραφικά λάθη στην θεματική πχ. πείγαινα και στη καταληκτική ορθογραφία πχ. βάλι
  • Παραβίαση των ορίων των λέξεων πχ. πιγεστο (πήγε στο), καθιμαστανεξου (καθόμασταν έξω), μετο (με το), δικομου (δικό μου) κτλ
  • Πρόσθεση, παράλειψη και αντικατάσταση γραμμάτων στις λέξεις πχ. πιριζβεστς (πυροσβέστες), ζίβισαν (έσβησαν), σεαφοτό (σε αυτό)
  • Καθολική παράλειψη τόνων
  • Στη δομή του κειμένου δεν υπάρχει διαχωρισμός σε προτάσεις και παραγράφους.
  • Έντονη παρατακτική σύνδεση των γεγονότων πχ. και πήγαινα για μπάνιο και καθόμασταν έξω και μετά ήρθε ο μπαμπάς κτλ.
  • Φτωχό λεξιλόγιο
  • Ανώριμη σύνταξη και έκφραση του νοήματος.
  • Απουσία οπτικού λεξιλογίου πχ. ώταν
  • Αδυναμία απόδοσης συμφωνικών συμπλεγμάτων πχ. λούστα (Λούτσα)
  • Αδυναμία ανάπτυξης του θέματος με αλληλουχία των γεγονότων σε μια λογική χρονική σειρά. Όλα διαδραματίζονται σε διάστημα μιας μέρας.
  • Δεν παρέμεινε στο θέμα πχ. και μετά χτίσαμε στο σπίτι μας και μείναμε σε αυτό.

Τα παραπάνω στοιχεία όταν εντοπίζονται στο κείμενο ενός παιδιού αποτελούν λόγοι για διερεύνηση μαθησιακών δυσκολιών. Είναι απαραίτητο να γίνει αξιολόγηση για να ξεκινήσει όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα η διαδικασία ειδικής παρέμβασης με στόχο να αντιμετωπιστούν οι δυσκολίες του συγκεκριμένου παιδιού.

Διαβάστε: Αλήθεια πως γίνεται η διάγνωση για την Δυσλεξία και άλλες ειδικές μαθησιακές δυσκολίες;

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter




Δύο μπλε και ένα κίτρινο! Παιχνίδι βασικής αρίθμησης.


Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας έχει κατανοήσει την έννοια του αριθμού όταν κατακτά τη γνώση ότι το σύνολο των πραγμάτων δεν μεταβάλλεται αν αλλάξουμε την διάταξη του, δηλ. τα τρία γλειφιτζούρια θα παραμείνουν τρία έστω και αν αλλάξουμε τη σειρά τους (αρχή της διατήρησης). Για να εισαχθεί το παιδί στη βασική αρίθμηση αυτό πρέπει να γίνει προοδευτικά. Οι νέοι αριθμοί εισάγονται σταδιακά με αρκετή εξάσκηση για τον καθένα πριν περάσουμε στον επόμενο.

Το παιχνίδι
"Δύο μπλε και ένα κίτρινο"! γίνεται στη Προσχολική προετοιμασία/ενίσχυση at home και είναι ένα απλό παιχνίδι που αναφέρεται στην εισαγωγή κάθε νέου αριθμού. Βοηθά το παιδί να κατανοήσει την έννοια της διατήρησης της ποσότητας αλλάζοντας κάθε φορά τη θέση των αντικειμένων.

Υλικά: τρία χρωματιστά τουβλάκια (ξύλινα, lego), χαλί/ταψί/μεγάλο μπολ/πετσέτα/δίσκος κτλ.

Δραστηριότητα: Αν υποθέσουμε ότι το παιδί γνωρίζει τον αριθμό ένα απο πολύ νωρίς, σχεδόν απο τότε που ζητάει ένα μπισκότο, ένα μπαλόνι, μια καραμέλα κτλ. αλλά και τον αριθμό δυο επίσης απο τότε που γνωρίζει ότι έχει δυο χεράκια, δύο ματάκια κτλ. τότε ο επόμενος αριθμός είναι το τρία! Για να μάθουμε τον αριθμό τρία λοιπόν, παίρνουμε τρία χρωματιστά τουβλάκια στα χέρια μας και τα πετάμε σε ένα μικρό χαλί. Ζητάμε απο το παιδί να μας πει με ποια σειρά έπεσαν τα τουβλάκια πχ. μπλε-κόκκινο-κίτρινο, κίτρινο-μπλε-κόκκινο κτλ. Έπειτα ζητάμε απο το παιδί να πετάει τα τουβλάκια και κάθε φορά να κοιτάει και να λέει τους συνδυασμούς που δημιουργήθηκαν. Μπορούμε να το κάνουμε ακόμη πιο ενδιαφέρον κλείνοντας τα μάτια του παιδιού όταν τα ρίχνει αλλά και βάζοντας να μαντέψει πριν τα ρίξει ποιος συνδυασμός θα δημιουργηθεί.
Με αυτό τον τρόπο το παιδί εξασκείται στην γνώση ότι "
αφού έχω τρία τουβλάκια όπως και να πέσουν στο χαλί θα είναι πάντα τρία".

Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας έχουν περιορισμένη δυνατότητα συγκέντρωσης οπότε και η
διάρκεια του παιχνιδιού δεν χρειάζεται να είναι μεγάλη. Η επανάληψη της διαδικασίας είναι πιο σημαντική.

Tip:

Καλό είναι ο χώρος που το παιδί "πετάει" τα τουβλάκια να είναι οριοθετημένος πχ. μέσα σε ένα ταψί. Ο λόγος είναι ότι τα σύνορα αυτού του χώρου δημιουργούν ευκολότερα την έννοια του ξεχωριστού συνόλου των τριών πραγμάτων σε σχέση με τον υπόλοιπο χώρο! Επίσης μπορείτε να το παίζετε κάθε φορά που θέλετε να διδάξετε έναν νέο αριθμό!

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά προσχολικής ηλικίας απο 4 ετών και ακόμη περισσότερο σε αυτά που υπάρχουν ενδείξεις για μαθησιακές δυσκολίες ή έχουν διαγνωστεί με ανωριμότητα. Γίνεται απο γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

Διαβάστε ακόμα: "Τα μανταλάκια"! Tip ανεξαρτησίας και Λεπτή κινητικότητα.




Αν αναζητάτε έναν τρόπο συνεργασίας ενημερωθείτε και μη διστάσετε να επικοινωνήσετε!


✺ Τρόποι συνεργασίας:

  • Ενημερωθείτε για τα Μαθήματα Ειδικής Αντιμετώπισης Δυσλεξίας at home εδώ 

  • Αν είστε ειδικοί θεραπευτές! 
    • Κλικ στην εικόνα τις για εποπτείες εξ αποστάσεως σε ειδικούς παιδαγωγούς.




  • Αν είστε γονείς! 
    • Κλίκ στην εικόνα για την παρέμβαση εξ αποστάσεως σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.



  • Κλικ στην εικόνα για τις εποπτείες εξ αποστάσεως σε γονείς.





Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com

Βάναυσα ειλικρινή! 24 παιδικά σημειώματα.

24 σημειώματα παιδιών που συγκέντρωσε το "The Berry" σε ένα άρθρο με τον τίτλο: Βάναυσα ειλικρινή! Εδώ παρουσιάζονται κάποια απο αυτά τα "ειλικρινή" παιδικά σημειώματα.



Μαμά σε αγαπώ μερικές φορές!!!!!


Αγαπητή μαμά. Έφυγα για να ξεκινήσω μια νέα ζωή. Θα μου λέιψεις όσο θα είμαι μακριά.
Με αγάπη Christian.


Μαμά σε παρακαλώ μην τρως τόσο πολύ. Πρέπει να τρως φρούτα και λαχανικά......


Αγαπητή μαμά, θα ήθελα να σε πληροφορήσω ότι δεν έχω όρεξη να σου μιλήσω για αυτό σε παρακαλώ απλά πες καληνύχτα και θυμήσου ότι θα ξυπνήσω νωρίς για να μου φτιάξεις τα μαλλιά. Με εκτίμηση Claire.


Αγαπητοί μαμά και μπαμπά μην ασχολείστε να μου δώσετε δείπνο δεν πεινάω και τόσο!
Απο το πιο λυπημένο πρόσωπο του κόσμου.



Αγαπητή κυρία Bullwinkle.
Ευχαριστώ για το δολάριο. Τώρα έχω 68.50. Δεν μπορώ να πω ποιο είναι το δικό σας γιατί έχω πολλούς λογαριασμούς με δολάρια!
Με αγάπη Sam.



Απολαύστε και άλλες παιδικές ζωγραφιές εδώ

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



"Πως λέω τον πατέρα του μπαμπά μου;" ! Λογικός συνειρμός και Δυσλεξία.


Ένα αγόρι της Γ' Δημοτικού σε γραπτή ερώτηση που του δόθηκε σε εξατομικευμένη παρέμβαση:"Πως φωνάζω τον πατέρα του μπαμπά μου"; απάντησε το όνομα του πατέρα του. Του ζητήθηκε να την ξαναδιαβάσει προσεκτικά αυτή τη φορά και η απάντηση ήταν:"Δεν την καταλαβαίνω αφού τον μπαμπά μου τον λένε Γιάννη"!

Η ύπαρξη των λέξεων: "φωνάζω" και "μπαμπάς" τον παρέπεμψαν κατευθείαν στο όνομα του πατέρα του. Οι υπόλοιπες λέξεις δεν συνέβαλλαν στο νόημα της ερώτησης.

Η ανάγνωση και η κατανόηση του γραπτού λόγου σημαίνει πρώτα απο όλα, αποκωδικοποίηση. Οι διάφορες μορφές που παίρνει η ίδια λέξη μέσα στις προτάσεις μας παραπέμπουν και σε άλλο νόημα κάθε φορά. Έτσι όταν η λέξη "μαμά" εμφανίζεται στην Ονομαστική πτώση σε μια πρόταση συνήθως θα περιμένουμε: η μαμά να /είναι/κάνει/αισθανθεί/πάθει/ κάτι πχ. "Η
μαμά είναι όμορφη"! Όταν η ίδια λέξη όμως αλλάξει μορφή δηλ. μπει ένα τελικό /ς/ στο τέλος της τότε περιμένουμε ότι κάτι θα είναι "της μαμάς" πχ. "Η τσάντα της μαμάς μου είναι καφέ"!

Όλα αυτά λοιπόν είναι τα στοιχεία που μας βοηθούν εμάς ως αναγνώστες όταν διαβάζουμε ένα κείμενο να κατανοούμε το νόημα του. Μπορούμε να διακρίνουμε ανάλογα με την "μορφή" της λέξης τι συνεπάγεται. Αυτό είναι άκρως απαραίτητο όταν αναφερόμαστε σε ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν. Το πιο σημαντικό για να απαντήσω στην ερώτηση είναι να "καταλάβω τι με ρωτάει" και έπειτα να γίνουν οι κατάλληλοι λογικοί συνειρμοί για να απαντήσω.

Μια άσκηση που μπορεί να γίνει για να ενισχυθεί η δυνατότητα αποκωδικοποίησης, λογικής επαγωγής και συνδυαστικής σκέψης είναι οι
"Λογικές ερωτήσεις"!

Οι "Λογικές ερωτήσεις" στοχεύουν στην κατάληξη λογικών συμπερασμάτων. Με απλές λογικές ερωτήσεις που δεν χρειάζονται γνώσεις για να απαντηθούν αλλά μόνο απλή κατανόηση του γραπτού λόγου θα απαντάει γραπτά το παιδί σε Λογικές ερωτήσεις.



Η άσκηση σε αγόρι Γ' Δημοτικού με Δυσλεξία.
Οι κυκλωμένες λέξεις ήταν αυτές που χρειάστηκε να τονιστούν για να γίνει κατανοητό το νόημα της ερώτησης.


Παραδείγματα ερωτήσεων:

  • Συγγενικών σχέσεων πχ. Πως φωνάζω τον πατέρα του μπαμπά μου; Πως φωνάζω τη μητέρα της μαμάς σου; Τι της είμαι της γιαγιάς μου;
  • Ερωτήσεις με ζώα πχ. Πως λέμε το μωρό του σκύλου;
  • Χωροχρονικές πχ. Το μεσημέρι είναι πριν ή μετά από το πρωί; Ποια είναι η μέρα πριν τη Πέμπτη; Γράψε τη μια από τις δυο μέρες που δεν πάμε σχολείο, Η νύχτα είναι στην αρχή ή στο τέλος της ημέρας;
  • Λογικά προβλήματα πχ. Αν σηκώσω το ένα από τα δύο μου πόδια θα πέσω; Αν κλείσω το ένα από τα δύο μου μάτια θα βλέπω; Αν κόψω το ένα από τα τέσσερα πόδια μιας καρέκλας και καθίσω θα πέσω;
Υπάρχουν πολλές τέτοιες ερωτήσεις που μπορούν να γίνουν στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες οι οποίες θα μάθουν να καθοδηγούν το παιδί να καταλάβει το νόημα της πρότασης.
Βασικό tip: Είναι ερωτήσεις που μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για να ανακαλύψετε και άλλα κενά που έχει το παιδί και ανάλογα να ενισχύσετε. Για παράδειγμα στο παιδί που δόθηκαν οι παραπάνω ερωτήσεις χρειάστηκε να σχεδιαστεί ένα οικογενειακό δέντρο για να κατανοήσει τις σχέσεις μεταξύ των συγγενών του και να δουλέψουν και οι γονείς παράλληλα αυτό το κενό μέσα από φωτογραφίες. Επίσης είναι μια άσκηση που εξασκεί το παιδί στην σημασιολογία και στο γραπτό λόγο.
Απευθύνεται: Σε παιδιά Δημοτικού με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες/Δυσλεξία. Μπορεί να γίνει από γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.
Διαβάστε επίσης Τι κάνω και Ποιός είμαι;!

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



Γραπτή Έκφραση.Βιβλίο.


Ένα βιβλίο για την ανάπτυξη του γραπτού λόγου στα παιδιά, ως μαθητές της Β' Δημοτικού. Η λογική ακολουθία των ασκήσεων έτσι όπως καταλήγουν προοδευτικά να γίνονται μικρά κείμενα εξυπηρετεί και τις ανάγκες των παιδιών με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες/ Δυσλεξία, τα οποία αδυνατούν να παράγουν την σκέψη τους σε γραπτό λόγο.

Τα λόγια από την συγγραφέα:
"Η δομή του βιβλίου ακολουθεί την εξής λογική: Ξεκινά με τον σχηματισμό απλών προτάσεων, τον εμπλουτισμό λεξιλογίου, την αποτύπωση σκέψης και φαντασίας και προχωρά στον σχηματισμό απλών κειμένων και εκθέσεων με βοηθητικούς πλαγιότιτλους και εικόνες.

Το βιβλίο ολοκληρώνεται με εκθέσεις βασισμένες στις ενότητες των σχολικών θεμάτων από το βιβλίο Γλώσσας Β΄ Δημοτικού." (sofiaadamoubooks)


Συγγραφέας: Σοφία Αδάμου
Εικονογράφηση: Ζαχαρίας Παπαδόπουλος
Εκδόσεις: Πατάκη


Διαβάστε και άλλες προτάσεις βιβλίων.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



"Γράψε ότι θέλεις στον πίνακα"! Παιχνίδι-άσκηση γραφής και Δυσγραφία.



Με ένα κορίτσι της Γ' Δημοτικού η οποία αντιμετωπίζει Δυσγραφία και άρνηση ανάγνωσης και γραφής σε μια συνεδρία μας έγινε ο παρακάτω διάλογος:

"Κυρία η αδερφή μου είναι πολύ μικρή και δεν φοβάται τίποτα!
Τι εννοείς;
Δεν φοβάται όταν λείπει η μαμά και τέτοια.
Εσύ φοβάσαι;
Ναι φοβάμαι πολλά πράγματα.
Δηλαδή για πες μου μερικά απο αυτά.
Φοβάμαι το σκοτάδι, όταν είμαι μόνη μου και να γράφω!!"


Ένα παιδί είναι έτοιμο να γράψει όταν θα μπορεί να διακρίνει οπτικά τις διαφορές ανάμεσα στα γράμματα και να ολοκληρώσει τα βήματα της κίνησης που χρειάζονται για να σχηματιστούν. Οι εμπειρίες γραφής που θα οδηγήσουν και στην εξοικείωση με τα υλικά που γράφουμε πρέπει να αρχίσει νωρίς.

Αρχικά μπορούμε να ενθαρρύνουμε το παιδί να "γράψει" σε υλικά όπως η άμμος και έπειτα σε μέσα όπως ο μαυροπίνακας. Το παιχνίδι "Γράψε ότι θέλεις στον πίνακα"! είναι μια απολαυστική για το παιδί εμπειρία.

Υλικά: κιμωλίες χοντρές χρωματιστές, μπογιά μαυροπίνακα ή ένα ανεξάρτητο κομμάτι μαυροπίνακα (υπάρχουν και σε αυτοκόλλητα).


Δραστηριότητα: Στο κομμάτι που βάψατε με μπογιά μαυροπίνακα μπορείτε να έχετε πάντα εκτεθειμένες χρωματιστές κιμωλίες για να γράφει ή να σχεδιάζει το παιδί όποτε επιθυμεί. Η γραφή πρέπει από νωρίς να χαρακτηριστεί ως μια ευχάριστη και δημιουργική διαδικασία.

Σιγά, σιγά μπορείτε το παιδί προσχολικής ηλικίας να το βοηθήσετε να σχεδιάζει:

  • Οριζόντιες και κάθετες γραμμές πχ. ο δρόμος που ξεκινά απο το σπιτάκι
  • Ημικύκλιο, κύκλο, τετράγωνο πχ. ο ήλιος, το σύννεφο, ένα κουτί δώρου
  • Κύματα πχ. θάλασσα ταραγμένη
  • Ελατήρια (UUUUUUU) πχ. στρογγυλεμένα βάζα
  • Κορυφές ( VVVVVVVV, ΛΛΛΛΛΛΛΛΛ) πχ. βουνά, καπέλα για πάρτι
  • Σπίτι με σχηματισμό αρχικά ενός τετραγώνου και έπειτα μιας κορυφής.
  • Τρίγωνο

(Βασισμένο σε κείμενο της Βιργινίας Πολυμεροπούλου, Εργοθεραπεύτρια.)


Για παιδιά που αντιμετωπίζουν Δυσγραφία και δυσκολίες στη γραφή μπορείτε να εκτελέσετε τα παραπάνω αλλά να δουλέψετε όπως και με την άσκηση στην άμμο:


  • Να σχεδιάσει γραμμές: ίσιες, ζικ-ζακ, κάθετες, οριζόντιες, διαγώνιες, σπιράλ κτλ.
  • Να σχεδιάσει σχήματα: τετράγωνο, κύκλο, τρίγωνο κτλ.
  • Να συνεχίσει τα σχήματα που εσείς ξεκινήσατε να σχηματίζετε στον πίνακα
  • Να σχεδιάσει μόνο του γράμματα
  • Να συνεχίσει τα γράμματα που εσείς αρχίσατε πχ. κάνετε ένα /ο/ και ζητάτε να σας το κάνει /α/ κα.
  • Να δουλέψετε την σωστή φορά των γραμμάτων με το δάχτυλο του πχ. το /ε/ κοιτάει προς τα δεξιά
  • Να γράψει λέξεις και προτάσεις.
  • Να ζωγραφίσει ότι θέλει.


Βασικό tip: Για τους γονείς, όταν το παιδί γράφει αυθόρμητα στο σπίτι ότι θέλει, δεν κρίνουμε αρνητικά ποτέ, το αποτέλεσμα. Η γωνιά αυτή και για το παιδί με ΕΜΔ θα πρέπει να είναι ευχάριστη και να μην συνδεθεί σε καμία περίπτωση με μάθημα. Οτιδήποτε θέλετε να ενισχύσετε ή να του μάθετε θα πρέπει να γίνεται όταν το παιδί είναι δεκτικό και να το επενδύετε με διάθεση παιχνιδιού. Επίσης για το παιδί με ΕΜΔ μπορείτε να συμβουλευτείτε τον ειδικό παιδαγωγό που έχει αναλάβει το πρόγραμμα παρέμβασης για το τι θα μπορούσατε να προσφέρετε ως παραπάνω ενίσχυση.


Απευθύνεται: Σε παιδιά προσχολικής ηλικίας για εξοικείωση με την κίνηση του γραφισμού και σε παιδιά με δυσκολίες στη γραφή λόγω ειδικών μαθησιακών δυσκολιών. Είναι δραστηριότητα που μπορεί να γίνει από γονείς, εκπαιδευτικούς, θεραπευτές.


Διαβάστε επίσης: “Το κρατούμενο τι το κάνω;” 8 κύριες δυσκολίες της Δυσλεξίας στα Μαθηματικά.


Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



"Θα αργήσω να γυρίσω γιατί..."! Σημειώματα και Δυσλεξία.

"Αγαπητή μαμά φεύγω για να ξεκινήσω μια νέα ζωή. Θα μου λείψεις οσο θα είμα μακριά!
Με αγάπη Christian"
!


Για τα παιδιά με Δυσλεξία και Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες (ΕΜΔ) ένα απο τα πιο σημαντικά πράγματα που μπορείς να προσφέρεις είναι η δυνατότητα να μεταφέρουν ένα πλήρες νόημα μέσα απο τον γραπτό τους λόγο. Τα ίδια τα παιδιά απαξιώνουν τα δικά τους γραπτά και νιώθουν ντροπή όταν πρέπει να εκθέσουν κάτι που έγραψαν. Οι φράσεις "Άστο κυρία καλύτερα", "Καλά δεν θα βγάλετε νόημα", "Σήμερα έγραψα τεστ ιστορία στο σχολείο και έγραψα μόνο μια πρόταση" είναι πολύ συνηθισμένες.

Η
αυθόρμητη γραπτή έκφραση, δηλ. η ικανότητα να μπορώ να αποτυπώσω γραπτά τις σκέψεις μου με έναν τέτοιο τρόπο που να εκφράζει "αυτό που θέλω να πω", είναι το πιο δύσκολο κομμάτι να κατακτήσουν όλοι οι μαθητές και πολύ περισσότερο αυτοί με ΕΜΔ.

Επομένως κρίνεται ιδιαίτερης σημασίας να δίνουμε στα παιδιά την ευκαιρία να "γράψουν" έχοντας σαν στόχο να μεταφέρουν συγκεκριμένα νοήματα. Μια απο τις ασκήσεις που είχε αναφερθεί είναι να δίνεται η δυνατότητα στο παιδί να γράφει οδηγίες: "Πως φτιάχνεται το τοστ;"! και μια επόμενη άσκηση που γίνεται στην αποκατάσταση είναι
"Τα σημειώματα"!! Αναφέρεται στα γνωστά σημειώματα που όλοι αφήνουμε για να ειδοποιήσουμε κάποιον, να του μεταφέρουμε πληροφορίες, να "αποθηκεύσουμε" πληροφορίες που δεν θέλουμε να ξεχάσουμε.

Δραστηριότητα:

Για τους γονείς: Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να "αφήνει" σημειώματα είτε αναφέρονται στο ίδιο είτε για λογαριασμό κάποιου άλλου. Μέσα στην καθημερινότητα του δώστε του την ευθύνη να γράφει σημειώματα για να ειδοποιήσει κάποιον. Έτσι αν πρόκειται να πάτε κάπου μαζί ας αναλάβει το παιδί να "αφήσετε" ένα σημείωμα σε ένα άλλο μέλος της οικογένειας για το που πάτε, με ποιον και πότε θα γυρίσετε. Βρείτε ή δημιουργήστε ευκαιρίες για τέτοια σημειώματα που μεταφέρουν ένα συγκεκριμένο νόημα και έχουν κάποια διευκρινιστικά στοιχεία που πρέπει να συμπεριλαμβάνονται πχ. χρόνος, τόπος κτλ.

Είναι πολύ πιθανό στην αρχή να δυσανασχετεί και να πει "Δεν ξέρω τι να γράψω, έλα να το κάνεις εσύ"! Καλό είναι να δώσετε στην αρχή οδηγίες και να πείτε τι παρέλειψε να γράψει πχ. "Αν δεν γράψεις από κάτω το όνομα σου δεν θα ξέρει ο μπαμπάς ποιος το έγραψε "!


Για εκπαιδευτικούς - θεραπευτές: Φτιάχνοντας ένα εικονικό περιβάλλον με συγκεκριμένες συνθήκες και στόχο κάθε φορά, θα το προτρέψουμε να γράφει σημειώματα. Για παράδειγμα: "Είσαι σπίτι και θέλεις να πληροφορήσεις τη μαμά, που δεν έχει έρθει ακόμα, ότι πρέπει να φύγεις πιο νωρίς για το μάθημα Αγγλικών. Γράψε το μήνυμα που θα αφήσεις."

Δεν χρειάζεται να αναφέρεται πάντα το παιδί ως πομπός του μηνύματος αλλά μπορεί να "μπει και στην θέση κάποιου άλλου".
Για παράδειγμα: "Είσαι ο δάσκαλος και θέλεις να ειδοποιήσεις γραπτά τον διευθυντή ότι είσαι άρρωστος και δεν μπορείς να βρεθείς σήμερα στη δουλειά, τι θα έγραφες;"

5 παραδείγματα σημειωμάτων:
  • Θέλεις να ειδοποιήσεις κάποιον πχ. θα καθυστερήσεις να φτάσεις, χρειάστηκε να φύγεις πιο νωρίς απο το σπίτι, πήγες σε έναν φίλο να παίξεις κτλ.
  • Κάποιος υπάλληλος θέλει να ειδοποιήσει στη δουλειά ότι πχ. αρρώστησε ο ίδιος, το παιδί του, χάλασε το αυτοκίνητο του, έκλεισε ο δρόμος λόγω χιονιού κτλ.
  • Ένας ιδιοκτήτης καταστήματος θέλει να γράψει στη πόρτα κάποιο μήνυμα στους πελάτες του πχ. θα αργήσει να ανοίξει, μεταφέρθηκε η επιχείρηση, είναι κάπου και επανέρχεται σύντομα, λόγω ανακαίνισης κτλ.
  • Σε μια πολυκατοικία κάποιος ένοικος θέλει να ειδοποιήσει πχ. μετακόμιση, θόρυβο λόγω εκδήλωσης, οικοδομικές εργασίες, κάποιο παράπονο κτλ.
  • Χρησιμοποιήστε ένα παραμύθι για να αφήσει κάποιος ήρωας μήνυμα σε κάποιον άλλον πχ. " Ο Πινόκιο τι θα μπορούσε να γράψει στον πατέρα του για να μην ανησυχεί;"

Τα σημειώματα μπορεί να γράφονται με αφορμή πολλές καταστάσεις και το παιδί κάθε φορά θα επικοινωνεί το μήνυμα που χρειάζεται.


Βασικά tips: Στο σπίτι οι γονείς δεν πρέπει να μετατρέψουν αυτή την δραστηριότητα, που αποτελεί μια πολύτιμη ευκαιρία εξάσκησης, σε μάθημα. Το παιδί πρέπει να νιώθει ότι αυτό που γίνεται εκείνη τη στιγμή είναι απαραίτητο και συμβάλλει στην επικοινωνία της οικογένειας. Πολύ βασικό είναι επίσης να μην δείξετε τη παραμικρή δυσαρέσκεια στην ορθογραφία του, αυτό που προέχει σε αυτή την δραστηριότητα είναι η απόδοση όλων των πληροφοριών για να είναι πλήρες το νόημα που θα μεταφερθεί στον δέκτη. Μια δημιουργική και πιο απολαυστική συνθήκη είναι να έχετε δημιουργήσει ένα ειδικό μέρος για τα μηνύματα της οικογένειας πχ. έναν μαυροπίνακα που θα γράφετε εκεί ότι θέλετε να μεταφέρετε!

Επίσης αν το παιδί δεν περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία εκμαιεύστε τις πληροφορίες με τις κατάλληλες ερωτήσεις πχ. "Θα καταλάβει αυτός που θα το διαβάσει πότε θα επιστρέψουμε τελικά;"

Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά ως χρήσιμη ευκαιρία για να γράφουν και στα παιδιά με Δυσλεξία και ΕΜΔ για να τα βοηθήσουμε να μεταφέρουν ένα πλήρες και δομημένο νόημα οργανώνοντας τη σκέψη τους με τα στοιχεία που πρέπει να συμπεριλάβουν.


Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter




Είμαι χαρούμενος ή λυπημένος! 12 τρόποι να μάθετε να αναγνωρίζει πως νιώθει.

Η ικανότητα του ανθρώπου να μπορεί να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται τα συναισθήματα και τις διαθέσεις του τον οδηγεί στο να μπορεί να διεκδικεί τη κοινωνική ζωή που επιθυμεί. Μπαίνοντας στη "θέση του άλλου" (ενσυναίσθηση) λύνει καθημερινά προβλήματα και διαφωνίες με αποτελεσματικό τρόπο και είναι σε θέση να συνάπτει σχέσεις φιλίας, συνεργασίας και συντροφικότητας.

Η αναγνώριση των συναισθημάτων και ο τρόπος που τα χειριζόμαστε κάθε φορά αναφέρεται πάλι στη
μάθηση. Η φράση "Κλαίνε οι άντρες βρε;" είναι μια μορφή εκπαίδευσης για το 4χρονο αγόρι που μαθαίνει ότι οι άντρες "δεν πρέπει" να κλαίνε.

Πως μπορούμε να βοηθήσουμε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας που βιώνουν μεγάλες, ξαφνικές και έντονες διακυμάνσεις στο συναίσθημα και τη διάθεση τους να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν λεκτικά αυτό που νιώθουν; Μια δραστηριότητα που γίνεται στη "Προσχολική προετοιμασία/ενίσχυση at home" είναι η παρακάτω.
Υλικά: χρωματιστά χαρτόνια, μολύβι ή μαρκαδόρους, ψαλίδι
Δραστηριότητα: Όπως φαίνεται και στο βίντεο κόβουμε χρωματιστά χαρτόνια στο σχήμα προσώπου και με απλές γραμμές φτιάχνουμε φατσούλες που αποτυπώνουν συναισθήματα χαράς, λύπης, θυμού, έκπληξης, φόβου κτλ. Στην εικόνα φαίνεται πως μπορούμε να τις φτιάξουμε.


12 τρόποι που μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε:

  • Να τις δείχνουμε και να λέει το παιδί ποιο συναίσθημα παρουσιάζεται. Αν κάνει λάθος ή δεν γνωρίζει να το πει λεκτικά του το μαθαίνουμε.
  • Μπορείτε να ζητήσετε σε κάθε φατσούλα να σας πει πότε αυτό νιώθει την αντίστοιχη διάθεση πχ. Εσύ πότε είσαι χαρούμενος; Πότε είσαι στεναχωρημένος;
  • Ζητήστε να σας πει πότε ήταν η τελευταία φορά που ένιωσε έτσι πχ. Πότε ένιωσες πρόσφατα έκπληξη;
  • Πείτε και αποκαλύψτε του εσείς τι σας κάνει χαρούμενο ή λυπημένο και πότε ήταν η δική σας τελευταία φορά που φοβηθήκατε.
  • Μπορείτε να φτιάξετε ένα πρόγραμμα της εβδομάδας και να ζητήσετε απο το παιδί να κολλήσει την φάτσα που αντιπροσώπευε κάθε ημέρα της εβδομάδας.
  • Διαβάστε παραμύθια και ζητήστε απο το παιδί να παρατηρήσει και να ονοματίσει το συναίσθημα που δείχνει ο ήρωας πχ. Κοίτα πόσο τρομαγμένο είναι το γουρουνάκι όταν άκουσε τον λύκο! Εσένα τι σε τρομάζει;
  • Ζητήστε να σας δείξει ποια φατσούλα θα έδινε σε εσάς, στον μπαμπά, στη δασκάλα για να καταλάβετε πως έχουν αποτυπωθεί συναισθηματικά οι στενοί άνθρωποι στο παιδί.
  • Μπορείτε να το βάλετε να δραματοποιήσει και να "δείξει" με το πρόσωπο του το συναίσθημα που του δείχνετε στη φατσούλα.
  • Αν δεν θέλετε να προσωποιήσετε την διαδικασία μπορείτε να ζητήσετε να σας πει γενικά πράγματα που μπορούν να κάνουν ένα παιδί να χαρεί, να λυπηθεί κτλ.
  • Συζητήστε με ποιο τρόπο δείχνουμε το συναίσθημα που του παρουσιάζεται στην φατσούλα πχ. Ερώτηση: Πως δείχνουμε ότι είμαστε χαρούμενοι; Απάντηση: Χαμογελάμε, χτυπάμε παλαμάκια, γελάμε δυνατά κτλ.
  • Μπορείτε επίσης να το μετατρέψετε σε παιχνίδι μνήμης βάζοντας ανάποδα τις κάρτες και ζητώντας απο το παιδί να βρει που είναι πχ. ο θυμός, η έκπληξη κτλ.
  • Μπορεί να γίνει και παιχνίδι αντιστοίχησης ένα προς ένα φτιάχνοντας διπλές φατσούλες για κάθε συναίσθημα και ζητώντας απο το παιδί να ταιριάξει τις ίδιες.

Το παιχνίδι αυτό εκτός απο την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης συμβάλλει στην ανάπτυξη του λεξιλογίου και στην λεκτική εκφραστική διαδικασία.
Λεξιλόγιο: συναίσθημα, νιώθω, λέξεις συναισθημάτων (χαρά, λύπη, κτλ), διάθεση, αισθάνομαι, δείχνω κτλ.
Βασικό tip: Σε όλη την διαδικασία μιλήστε με παραδείγματα και γίνετε παραστατικοί.
Απευθύνεται: Σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Ιδιαίτερα χρήσιμο σε παιδιά με παρορμητική και "επιπόλαιη" συμπεριφορά που δυσκολεύονται να "μπαίνουν στη θέση του άλλου". Παιχνίδι για τους γονείς, εκπαιδευτικούς και θεραπευτές.

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



Κάνω τον ανήξερο!


Τα παρακάτω λόγια αφορούν σε ένα αγόρι 11 χρονών (Ε' Δημοτικού) με ανωριμότητα και γενικευμένες μαθησιακές δυσκολίες. Στην συγκεκριμένη συνεδρία ήταν η πρώτη φορά που μπορέσαμε να κάνουμε κάθετες προσθέσεις με δύο τριψήφιους αριθμούς και κρατούμενα.

Αφού λοιπόν τα κατάφερε λέει:
"Ορίστε που όλοι στο σχολείο λένε ότι δεν ξέρω τίποτα.
Αλλά κυρία να σας πω....στο σχολείο πάω και κάνω τον ανήξερο και μετά έρχομαι εδώ και τα κάνω όλα κρυφά σε εσάς"!!

Διαβάστε και άλλα λόγια των παιδιών!

Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter



"Μέτρα ως το δέκα"! Επιπολαιότητα και Διάσπαση Προσοχής.


Ο Κ ,που έχει Δυσλεξία, τις περισσότερες φορές όταν είναι μπροστά σε μια άσκηση πριν ακόμα την διαβάσει λέει: "Ωραία εγώ δεν ξέρω τι να κάνω, είναι δύσκολη"!

Η Λ ένα κορίτσι της Α' Δημοτικού με μαθησιακές δυσκολίες πολλές φορές λέει: "Βαριέμαι, δεν θα μπορέσω να την κάνω"!


Η οδηγία "Μέτρα ως το δέκα"! αναφέρεται σε μια απλή στρατηγική που μπορεί να βοηθήσει παιδιά με παρορμητική συμπεριφορά, άρνηση και συναισθήματα ηττοπάθειας να αντιμετωπίσουν την "επιπόλαιη" άμεση αντίδραση που είναι συνήθως: "Δεν ξέρω τι να κάνω, δεν μπορώ, δεν θέλω"!


Οδηγία: Όταν δίνουμε στο παιδί μια άσκηση, ένα παιχνίδι ή οτιδήποτε χρειάζεται την προσοχή του για κάποιο χρόνο και το παιδί είναι ανήσυχο, “απρόσεκτο”, ηττοπαθές ή δίνει παρορμητικά την απάντηση πριν ακόμα διαβάσει την ερώτηση και ακούσει τις οδηγίες μπορούμε να του ζητήσουμε πριν απαντήσει να δώσει ένα περιθώριο 10 – 15 δευτερολέπτων προσοχής. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν θα καταφέρει να μετρήσει “ως το δέκα” και μετά να απαντήσει.


Η διαδικασία γίνεται προοδευτικά.
  • Αρχικά μπορείτε όταν το παιδί εμφανίσει την παραπάνω συμπεριφορά να μετράτε εσείς “ως το δέκα” προτρέποντας το να προσπαθήσει τουλάχιστον μέχρι να τελειώσετε.
  • Έπειτα μπορείτε να έχετε μια κλεψύδρα την οποία θα χρησιμοποιείτε πάλι για τον ίδιο λόγο μόνο που αυτή τη φορά θα βλέπει τον χρόνο.
  • Το επόμενο στάδιο θα είναι να μπορέσει να μετράει το ίδιο "ως το δέκα" στην αρχή φωναχτά και έπειτα "απο μέσα του".

Σκοπός είναι να γίνει κατανοητό απο το παιδί ότι πάντα χρειάζεται να δει πιο προσεκτικά αυτό που του ζητείται πριν απαντήσει ή αποφασίσει ότι "δεν μπορεί".


Ένα παράδειγμα: Ο Φ είναι ένας μαθητής της Δ' Δημοτικού με διάγνωση Δυσλεξίας, διάσπασης προσοχής, προβλήματα μνήμης ενώ εμφανίζει και σχετική κινητική ανησυχία. Η φράση "Δεν μπορώ, δεν το βρίσκω" και η τακτική να απαντάει πριν ακόμα διαβάσει την άσκηση ή ακούσει τις οδηγίες ήταν πολύ συνηθισμένες. Όταν ξεκινήσαμε εξατομικευμένη παρέμβαση οι μαρτυρίες της οικογένειας και του σχολείου ήταν ότι είναι ένα παιδί επιπόλαιο και ανασφαλές.

Σε μια συνεδρία μας παίζοντας ένα παιχνίδι λεξιλογίου όπου έπρεπε να συνταιριάξει και να ονοματίσει κάποιες κάρτες μεταξύ τους στη τελευταία κάρτα "κόλλησε". Δεν την έβλεπε. Ήταν εκεί μπροστά του αλλά επειδή τις προηγούμενες τις έβρισκε πάρα πολύ γρήγορα η οποιαδήποτε ελάχιστη καθυστέρηση τον έκανε να πει για άλλη μια φορά "Δεν τη βρίσκω, δεν υπάρχει"! Του ζήτησα λοιπόν να το ξαναπεί αυτό αφού πρώτα θα μετρούσα μέχρι το δέκα και αυτός θα προσπαθούσε για μια τελευταία φορά να την βρει. Του υποσχέθηκα ότι αν δεν τη βρει θα την δείξω εγώ. Όντως ο Φ το έκανε και μέχρι το πέντε την είχε βρει. Η απάντηση του ήταν "Εδώ ήταν πως δεν την έβλεπα;"!

Αυτό εφαρμόστηκε και σε άλλες περιπτώσεις και ο Φ έμαθε να σιγομουρμουρίζει απο το 1 έως το 10 όποτε χρειαζόταν το οποίο πολλές φορές (όχι όλες) ήταν αρκετό διάστημα για να προσέξει "λίγο παραπάνω". Να τονίσουμε ότι είναι μια οδηγία που δεν λύνει το πρόβλημα της αδυναμίας προσοχής αλλά συμβάλλει στο να καταφέρει το παιδί να την διαχειρίζεται.


Βασικά tips: Μπορούμε να την εφαρμόσουμε μόνο όταν είμαστε σίγουροι ότι το παιδί είναι ικανό να αντεπεξέλθει σε αυτό που του δίνουμε και ο μόνος λόγος που δεν γίνεται είναι η έλλειψη προσοχής και συγκέντρωσης. Αν δεν είμαστε σίγουροι ότι το παιδί όντως είναι ικανό να "λύσει" αυτό που του ζητείται τότε δεν θα έχει νόημα να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο αφού το μόνο που θα επιτευχθεί είναι η επιβεβαίωση του παιδιού ότι "δεν μπορεί". Επίσης δεν δίνουμε παραπάνω απο 10-15 δευτερόλεπτα γιατί το παιδί θα μπει σε μια κατάσταση αναμονής και ανυπομονησίας και πάλι θα αποσπαστεί η προσοχή του.


Απευθύνεται: Είναι μια τακτική που μπορεί να εφαρμοστεί απο γονείς στην καθημερινότητα του παιδιού που δίνει την απάντηση "πριν σκεφτεί" ή "τα παρατάει εύκολα", απο εκπαιδευτικούς και θεραπευτές. Αποτελεί βασική οδηγία σε παιδιά με Διάσπαση προσοχής, Δυσλεξία και ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.


Διαβάστε επίσης: "Κυρία αυτό που κάνουμε τώρα που με βοηθάει;" 9 λόγοι που πρέπει να ενημερώνουμε το παιδί για την μαθησιακή του δυσκολία.


Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter





"Πόσο έχουμε σήμερα;" Πως θα το μάθετε να διαβάζει το χρόνο.


"Πόσο έχουμε σήμερα";
"Σε ποιόν μήνα είμαστε;"
"Τι εποχή του χρόνου έχουμε;"
"Ποια εποχή έχουμε Χριστούγεννα και ποιά Πάσχα;"
"Ποια εποχή δεν πηγαίνουμε σχολείο";
"Μπορείς να μου πεις τους μήνες";


Σε αυτές τις ερωτήσεις ένα δυσλεξικό ή με μαθησιακές δυσκολίες παιδί μπορεί να δώσει τις πιο απίθανες απαντήσεις ή να μην δώσει καμία αφού πραγματικά δεν θα γνωρίζει να απαντήσει. Για
παράδειγμα σε μια συνεδρία μας με ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες της ΣΤ' Δημοτικού έγινε η ερώτηση: "Ξέρεις να μου πεις πόσο έχουμε σήμερα;" και η απάντηση ήταν: "Δεν ξέρω κυρία γιατί στο σχολείο γράφουμε μόνο τη μικρή ημερομηνία" και εννοούσε της μορφής: 8/5/12.


Για να τοποθετηθεί ένα δυσλεξικό παιδί στον χρόνο πρέπει αυτός με κάποιον τρόπο να γίνει
συγκεκριμένος. Πολλές φορές θεωρούμε αυτονόητο ότι ένα παιδί της Ε' Δημοτικού γνωρίζει να αναλύει μια ημερομηνία πχ. 7/3/12. Η αλήθεια είναι όμως ότι για ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες οι μονάδες μέτρησεις του χρόνου δεν γινονται πάντα απολύτως κατανοητές και δημιουργείται σύγχυση πχ. πόσο μεγάλη είναι μια εβδομάδα, ένας μήνας, μια ώρα κτλ. Ο χρόνος εξ ορισμού είναι μια αφηρημένη έννοια. Έχει έναν άναρχο χαρακτήρα ο οποίος είναι ιδιαίτερα δύσκολος για τα παιδιά να τον κατανοήσουν. Είναι λοιπόν αναμενόμενο ένα δυσλεξικό παιδί που δεν μπορεί να οργανώσει τον εαυτό του μέσα σε χρονικά πλαίσια να μην κατανοεί την έννοια του χρόνου στην Γραμματική και στους χρόνους των ρημάτων.

Για να καταφέρει ένα δυσλεξικό παιδί να καταλάβει το "
Παρελθόν", το "Παρόν" και το "Μέλλον" πρέπει πρώτα να μπορέσει να οργανωθεί μέσα στο πέρασμα του χρόνου όπως αυτό συμβαίνει στη ζωή του, στην καθημερινότητα του.

Με ένα απλό ημερολόγιο μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να ορίσει τον χρόνο που περνάει, που έχει περάσει, που θα έρθει.
Δραστηριότητα: Αναρτήστε σε ένα εμφανές σημείο ένα ευανάγνωστο ημερολόγιο στο δωμάτιο του παιδιού για να μπορεί να ανατρέχει σε αυτό όποτε χρειάζεται. Με αφορμή αυτό το ημερολόγιο μάθετε και δείξτε στο παιδί: τις εποχές, τους μήνες, τις ημέρες, τις εβδομάδες.
Πως μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε:

  • Δείξτε την αρχή και το τέλος του έτους.
  • Όλους τους μήνες του χρόνου.
  • Ποιος είναι ο πρώτος και ποιος ο τελευταίος μήνας τους έτους.
  • Μετρήστε τους.
  • Δείξτε σε ποιον μήνα είστε τώρα και ζητήστε να βρει την συγκεκριμένη ημέρα.
  • Ζητήστε να σας βρει πόσες μέρες έχουν περάσει από την αρχή του μήνα μέχρι εκείνη την ημέρα και πόσες μένουν για να τελειώσει.
  • Ζητήστε να σας πει ποιος είναι ο επόμενος μήνας.
  • Σημειώστε γεγονότα που πέρασαν πχ. στις 5 Μαρτίου ήταν τα γενέθλια της αδερφής μου. Πόσες μέρες ή μήνες πέρασαν απο τότε;
  • Σημειώστε τα γεγονότα που θα έρθουν πχ. στις 25 Δεκεμβρίου έχουμε Χριστούγεννα. Πόσος καιρός απομένει; Πόσες ημέρες θα έχουμε διακοπές; Πόσες εβδομάδες είναι;
  • Ζητήστε να δει όλους τους μήνες και να καταλάβει πόσες μέρες έχουν οι μήνες.
  • Υπάρχει κάποιος που διαφέρει από τους υπόλοιπους ; (Φεβρουάριος).
  • Πόσες ημέρες έχει μια εβδομάδα;
  • Ποια είναι η πρώτη και η τελευταία ημέρα της σχολικής εβδομάδας;
  • Πόσες εβδομάδες έχει ένας μήνας;

Μια άλλη μεγάλη δυσκολία που αποκαλύπτεται ειναι η σύγχυση με τις εποχές. Χρησιμοποιήστε το ημερολόγιο για να το εκπαιδεύσετε:
  • Δείξτε ποιες και πόσες εποχές έχει ο χρόνος.
  • Σε ποια εποχή είμαστε τώρα; Σημειώστε μια χαρακτηριστική φράση πάνω στο ημερολόγιο πχ. αν είστε στην Άνοιξη γράψτε "Ανθίζουν τα λουλούδια επιτέλους"!!
  • Πόσοι μήνες έμειναν για να τελειώσει;
  • Ποια είναι η επόμενη εποχή;
  • Ποια εποχή δεν πηγαίνει σχολείο;
  • Ποια εποχή ξεκινάει το σχολείο;
Μπορείτε να εμπλουτίσετε με πολλές ερωτήσεις χρονικού προσανατολισμού που θα έχουν απώτερο σκοπό πάντα, να καταφέρει το παιδί να καταλάβει πότε συμβαίνουν τα "πράγματα γύρω του"!
Βασικό tip: Το ημερολόγιο δεν είναι για μια χρήση. Για να γίνουν όλα αυτά κατανοητά θα πρέπει να ρωτάτε συχνά για το "Πότε". Το παιδί πρέπει να συμβουλεύεται το ημερολόγιο καθημερινά και να το ενθαρρύνετε να απαντάει μόνο του ερωτήσεις πχ. το διαγώνισμα είναι για τις 10/3 άρα πόσες ημέρες έχω ακόμα;
Λεξιλόγιο: μήνας, διαρκεί, ημέρα, χρόνος, έτος, εβδομάδα, δεκαπενθήμερο, επόμενος, προηγούμενος κτλ.
Απευθύνεται: Σε όλα τα παιδιά σχολικής ηλικίας και ιδιαίτερα σε παιδιά με Δυσλεξία και μαθησιακές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αδυναμία να κατανοήσουν και να χειριστούν τον χρόνο.

Διαβάστε επίσης: "Τι έκανα πριν ...και τι θα κάνω μετά"; και "Γιατί ξέχασες πάλι τη κασετίνα σου στο σχολείο;" 10 συνήθειες οργάνωσης.


Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολίων/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com
fb & twitter