Πλήρης έλλειψη κινήτρου; Πώς ενεργοποιούμε το παιδί με Δυσλεξία;

κίνητρο, αγόρι, δυσλεξία

Τι κάνουμε όταν δεν του αρέσει τίποτα; 
Όταν νιώθουμε πως καμία ιδέα δεν το κινητοποιεί;

Ένα από τα βασικότερα και πιο συχνά προβλήματα που αναλύουμε στις εποπτείες με τους ειδικούς παιδαγωγούς είναι η έλλειψη κινήτρου που εμφανίζουν τα παιδιά με Δυσλεξία και Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες.

Το μειωμένο κίνητρο αποτελεί ένα δύσκολο θέμα για να διαχειριστεί ο ειδικός παιδαγωγός, αφού χρειάζεται να φέρει αντιμέτωπο το παιδί με όλα αυτά που το δυσκολεύουν, με τρόπο όμως που να του δημιουργεί τη διάθεση να προσπαθήσει.

Τι κάνουμε λοιπόν όταν όλα του φαίνονται βαρετά ή χρησιμοποιεί το "δεν μπορώ" συνεχώς;

Συνήθως η μειωμένη διάθεση για προσπάθεια προέρχεται από προηγούμενες επαναλαμβανόμενες, αποτυχημένες εμπειρίες μάθησης που γεμίζουν το παιδί με αίσθημα ματαίωσης και ακύρωσης. Αυτό σημαίνει ότι προσεγγίζει τη μαθησιακή διαδικασία με χαμηλή αυτοπεποίθηση νιώθοντας μειονεκτικά σε σχέση με τους συνομηλίκους του. 

Στην πράξη αυτό εκφράζεται είτε με άρνηση είτε με μία διεκπεραιωτική, υποτονική παρουσία εκ μέρους του μαθητή.

Για την ενεργοποίηση του κινήτρου προτείνονται πολύπλευρες στρατηγικές οι οποίες βασίζονται σε επιστημονικές εργασίες και κλινικές πρακτικές.

 Οι βασικοί άξονες είναι:

1. Ενίσχυση αυτοεκτίμησης & θετικής ταυτότητας

  • Αναγνώριση των δυνατών σημείων του μαθητή (πχ. δημιουργικότητα, σκέψη έξω από τα πλαίσια). Αυτό προσφέρει αίσθηση ισχύος και κίνητρο.

  • Αφορμή επιβράβευσης για μικρές επιτυχίες και συνεχή ανατροφοδότηση που επισημαίνει την πρόοδο και όχι την απόδοση.

2. Διαδοχικοί, εφικτοί στόχοι & ανατροφοδότηση θετικής φύσης
  • Σπάσιμο εργασιών σε μικρά και εφικτά βήματα (micro‑goals), ώστε κάθε επίτευγμα να προσφέρει αίσθηση προόδου.

  • Χρήση checklist ή πινάκων προόδου για οπτικοποίηση στόχων

  • Έμφαση στην προσπάθεια (process praise) και όχι στο τελικό αποτέλεσμα.

3. Αυτόνομη επιλογή & προσωπική ενεργοποίηση
  • Προσφορά επιλογής στο τι διαβάζει ή πώς δουλεύει (πχ. θέμα ανάγνωσης) γιατί έτσι αυξάνεται η εσωτερική κινητοποίηση.

  • Συμμετοχή του παιδιού με ΕΜΔ στο στόχο της ανάγνωσης (π.χ. δημιουργία δικών του ερωτήσεων). Με αυτό τον τρόπο δίνουμε μια αίσθηση νοήματος στη διαδικασία και το κρατάμε πιο συγκεντρωμένο.

4. Τεχνολογία & πολυαισθητηριακή προσέγγιση
  • Χρήση εργαλείων τεχνητής υποστήριξης (όπως audiobooks, text‑to‑speech, ειδικές γραμματοσειρές) για να διευκολυνθεί η ανάγνωση και η έκφραση.

  • Διδασκαλία μέσω των αισθήσεων (VACT) όπου προσφέρει εναλλακτικές διαδρομές μάθησης και αναπτύσσει το αίσθημα του ενθουσιασμού και της δέσμευσης στη μάθηση.

5. Δημιουργία κατάλληλου πλαισίου μάθησης
  • Χρήση οπτικών βοηθημάτων, διαγραμμάτων και οργάνωση του χώρου χωρίς σύνθετη διακόσμηση ή έντονα χρώματα που προκαλούν υπερφόρτωση.

6. Συνεργασία & peer-support
  • Peer Tutoring: Μαθητές συνεργάζονται και διδάσκουν ο ένας τον άλλον υπό μορφή παιχνιδιού ή εναλλαγής ρόλων. Αυτή η κοινωνική διάσταση ενισχύει την αυτοεκτίμηση και τη συμμετοχή. 

Γι αυτό και έχουμε μιλήσει για το πως βοηθάει η Διδασκαλία συνομιλήκων τα παιδιά με Δυσλεξία και ΕΜΔ.
  • Μέθοδος αμοιβαίας διδασκαλίας (Reciprocal Teaching): Ο μαθητής μαζί με τον ειδικό (ή και άλλους μαθητές) συζητούν το κείμενο, εξηγούν, κάνουν ερωτήσεις — βελτιώνει την κριτική ανάγνωση και την αίσθηση αυτονομίας στην κατανόηση. Γενικά η συνεργατική διδασκαλία αυξάνει ιδιαίτερα το κίνητρο του μαθητή με Δυσλεξία.

7. Καλλιέργεια της προσπάθειας & αυτορρύθμιση
  • Διδασκαλία νοοτροπίας ότι η προσπάθεια και η επιμονή ανοίγουν δρόμους επιτυχίας (growth mindset) .

  • Εκπαίδευση του μαθητή να θέτει ερωτήσεις, να αξιολογεί μόνος του την πρόοδο του, και να αυτορρυθμίζεται σε στόχους και στρατηγικές.


Να το δούμε λίγο πιο πρακτικά;

 Πρακτική εφαρμογή:

  1. Αναγνώριση και εστίαση στα δυνατά του στοιχεία (πχ. μέσα από διάλογο, ερωτήσεις “Τι σου αρέσει περισσότερο;”).

  2. Θέτουμε άμεσα μικρούς στόχους και ερχόμαστε σε συνεννόηση μαζί του: πχ. “Σήμερα θα διαβάσουμε 2 νέες λέξεις και αμέσως μετά θα κάνεις μια ερώτηση για το κείμενο”.

  3. Πολυαισθητηριακή μέθοδος: κείμενο που μπορεί να ακουστεί μέσω audiobook ή να συνοδεύεται από εικόνες ή γράψιμο σε άμμο/πίνακα κλπ.

  4. Τεχνολογική υποστήριξη (αν είναι διαθέσιμη): πχ. πρόγραμμα ανάγνωσης κειμένου (text‑to‑speech), ειδικές γραμματοσειρές, διορθωτής κειμένου κλπ.

  5. Συζήτηση & feedback: ζηταμε να μας πει τι κατάλαβε. Αν δεν μπορεί να κάνει αναδιήγηση, τον πρώτο καιρό μπορούμε να ζητήσουμε να ζωγραφίζει αυτό που κατάλαβε και τη ζωγραφιά να την εμπλουτίζουμε σταδιακά με καινούργια στοιχεία που θα προκύπτουν από την κατανόηση του κειμένου. Επιβραβεύουμε την προσπάθεια ακόμα κι αν δεν είναι ολοκληρωμένη – “Κάθε φορά διαβάζεις πιο γρήγορα!”

  6. Ανταλλαγή ρόλων με άλλα παιδιά (αν υπάρχει τάξη ή ομάδα): peer tutoring ή μικρή δραστηριότητα σε pairs.

  7. Μάθηση στρατηγικών αυτορρύθμισης: να μαθαίνει πώς να θέτει στόχους για τις επόμενες συνεδρίες, ή να χρησιμοποιεί δικό του checklist.

  8. Συχνή αναφορά στην πρόοδο του: κάνοντας αναδρομή και σύγκριση του προηγούμενου του εαυτού με το σημείο στο οποίο έχει φτάσει η πρόοδος του. Η συνειδητοποίηση ακόμα και της πιο μικρής προόδου αποτελεί θετική τροφοδότηση στην ενίσχυση του κινήτρου.


Δηλώστε συμμετοχή εδώ


Αν αναζητάτε έναν τρόπο συνεργασίας ενημερωθείτε και μη διστάσετε να επικοινωνήσετε!


✺ Τρόποι συνεργασίας:

  • Αν είστε ειδικοί θεραπευτές:
    • Κλικ στην εικόνα τις για εποπτείες εξ αποστάσεως σε ειδικούς παιδαγωγούς.






  • Αν είστε γονείς:
    • Κλίκ στην εικόνα για την παρέμβαση εξ αποστάσεως σε παιδιά με Μαθησιακές δυσκολίες.





  • Κλικ στην εικόνα για τις εποπτείες εξ αποστάσεως σε γονείς.





Άσπα Μητρακάκη
Ειδική Παιδαγωγός - Κοινωνική Ανθρωπολόγος
ειδικευμένη στην αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών/δυσλεξίας
email: amitrakaki@gmail.com